Dworzec Wschodni

Dworzec Wschodni powstał przy ul. Kijowskiej 14 według projektu Piotra Szymaniaka i Arseniusza Romanowicza został oddany do użytku 16 stycznia 1969 roku i był najbardziej reprezentacyjnym dworcem ówczesnej stolicy.

Historia praskiego dworca nawiązuje do budowy Kolei Warszawsko-Terepolskiej, w ramach której w 1866 roku został zbudowany Dworzec Terespolski. W 1933 roku dworzec ten włączono do systemu komunikacyjnego linii średnicowej, przydzielając mu nowe funkcje oraz nazwę - Warszawa Wschodnia.

W pierwszych dniach II wojny światowej 5 września 1939 roku dworzec był wielokrotnie bombardowany, wielu ewakuujących się mieszkańców Warszawy zostało rannych. Pomoc niosły im warszawskie harcerki i uczennice, z których część zginęła 5 września kolejnym bombardowaniu. Ich pamięci poświęcony jest głaz ustawiony naprzeciwko głównego wejścia od strony ulicy Kijowskiej.

Zabudowania Dworca Wschodniego uległy dalszym zniszczeniom w 1944 roku. Do dziś zachował się tylko niewielki fragment dawnego budynku dworca pod nr Kijowska 14A.

Odtworzenie i rozbudowa sieci kolejowej zajęły dziesięć lat. Funkcję hal kasowych, osobnych dla ruchu podmiejskiego i dalekobieżnego, pełniły w tym czasie prowizoryczne budynki czy raczej baraki, godne prowincjonalnego miasteczka - ciasne, bez zaplecza usługowego i poczekalni.

Do opracowywania projektu dworca Warszawa Wschodnia przystąpiono w 1956 roku w warszawskim Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego. Zespołem projektantów kierowali Piotr Szymaniak i Arseniusz Romanowicz. W założeniach projektowych, zatwierdzonych ostatecznie w 1961 roku, przyjęto rozdział funkcjonalny pasażerskiego ruchu podmiejskiego od ruchu dalekobieżnego. Do istniejących czterech peronów dodano trzy kolejne, tworząc spójny system komunikacyjny, oparty o autonomiczne, zlokalizowane po obu stronach nasypu kolejowego budynki dworcowe, połączone tunelem umożliwiającym zadaszony dostęp do peronów i hal dworcowych.

Nowością było zaprojektowanie dwóch skrajnych tuneli pasażerskich, kierujących podróżnych bezpośrednio poza teren dworca.

Budowę nowego dworca rozpoczęto w 1963 roku, prowadząc ją etapami. W pierwszym, wzniesione zostały budynki dworca podmiejskiego oraz administracyjny - oba zlokalizowane od strony ulicy Lubelskiej. Ukończony i oddany do użytku w 1965 roku dworzec ten przejął również tymczasowo funkcje dworca dalekobieżnego, pozwalając na realizację drugiego etapu prac - wzniesienie hali głównej i pawilonu usługowego od strony ulicy Kijowskiej. Na dworcu znalazł się pierwszy w Warszawie hotel dzienny na 40 osób, duży bar samoobsługowy, restauracja i kawiarnia. Całość oddano do użytku pasażerów w dniu 17 stycznia 1969 roku.

Zespół projektantów uhonorowany został Nagrodą II stopnia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w 1969 roku a sam dworzec otrzymał zaszczytny tytuł Mistera Warszawy.

W związku z budową dworca została całkowicie zmodernizowana ulica Kijowska. W sąsiedztwie dworca powstała pętla autobusowa i tramwajowa.

W latach 1969-1973 naprzeciwko dworca został wybudowany przy ul. Kijowskiej najdłuższy prosty blok mieszkalny w Warszawie zwany "Jamnikiem" lub "Długasem".

Wiele lat zaniedbań i braku remontów spowodowało, iż w 2008 roku Dworzec Wschodni znajdował się bardzo złym stanie technicznym.

W związku z mistrzostwami Euro 2012 PKP planowały wyburzenie dotychczasowego dworca i budowę całkiem nowego, połączonego z wraz centrum handlowym.

W 2009 roku kolej zrezygnowała z budowy centrum handlowego. Ogłoszono, że obecny dworzec zostanie poddany jedynie modernizacji przebudowie. Prace rozpoczęły się 25 czerwca 2010 roku.

9 czerwca 2011 rok oddano do użytku część podmiejską Dworca Wschodniego od ulicy Lubelskiej.

Pod koniec maja 2012 roku od strony ulicy Kijowskiej ustawiono rzeźbę aniołka "Borysa".

15 września 2023 roku w tunelu odsłonięto mural z wizerunkiem patrona dworca - Romana Dmowskiego.

AZ/KU/TJ

Ciekawostki

Piotra Szymaniak zmarł w czasie budowy dworca.
Przez kilkanaście lat powojennych tunele biegnące pod peronami zaczynały się dopiero za drugim torem. Było to przyczyną wielu wypadków, kiedy to śpieszący się podróżni wpadali pod koła przetaczanych lokomotyw.
W czasach swojej świetności dworzec kilkakrotnie "występował" w filmach fabularnych, m.in.
- "Nie lubię poniedziałku" z 1971
- "Czterdziestolatek" w odcinku "W obronie własnej czyli polowanie" z 1977
- "Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?" z 1978
13 grudnia 2004 roku wcześnie rano przy wyjściu z tunelu od strony ulicy Kijowskiej dwaj uzbrojeni mężczyźni zaatakowali kasjerki i funkcjonariuszy SOK przenoszących kasetkę z pieniędzmi z kas dalekobieżnych. Doszło do strzelaniny. Ochraniający kobiety funkcjonariusz Służby Ochrony Kolei został ranny.

Więcej na ten temat

Obiekty

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Dworzec Wschodni

Ciekawostki

Więcej na ten temat

Obiekty

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Julia Żugaj w Promenadzie! Poznaj jedną z największych polskich influencerek!

Trwa remont ulicy Witolińskiej

Dlaczego warto używać papieru holograficznego do druku?

Zaprezentuj swoje wyroby na Jarmarku Floriańskim

Pierwsza wiosenna garażówka na Różycu już 14 kwietnia. Zgłosiło się...

Kolejny etap frezowania na Grochowskiej. Weekendowe utrudnienia

Najczęściej czytane

Pawilony Grzybki

Siłownia plenerowa w Parku Skaryszewskim

Ujęcia wody oligoceńskiej na terenie Pragi Południe

Pętla autobusowa "Witolin"

Plac zabaw w Parku Skaryszewskim

Tężnia solankowa przy Floriańskiej

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (3310)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty

Konto