Szwedzka 20

Szwedzka 20 w WarszawieUlica Szwedzka 20 - zabudowy poprzemysłowe na Nowej Pradze w dzielnicy Praga Północ w Warszawie.

Pierwsze zabudowania na tym terenie zostały wzniesione w 1896 lub 1899 roku dla Towarzystwa Akcyjnego Fabryki Produktów Chemicznych "Praga".

Fabryka przy Szwedzkiej 26 szybko się rozwijała tak, iż jeszcze przez I wojną światową zajmowała cały ciąg nieruchomości na ulicy Szwedzkiej od nr 22 do 34. Z tego okresu pochodzą zachowana do dziś budynki o ceglanych elewacjach. Być może również wówczas powstał zachowany do dziś wysoki na 83 metry komin.

W 1919 roku od starych obiektów zakładów „Praga" zakład przejęła Spółka Akcyjna "Wotitz", jednak wkrótce fabryka stała się własnością Spółki Akcyjnej "Saturnia" i od 1921 roku funkcjonowała jako Przemysłowe Towarzystwo Przetworów Tłuszczowych "Saturnia" SA.

Obie wymienione przed chwilą spółki były forpocztami niemieckiego koncernu "Schicht", który za ich pośrednictwem przejmował coraz więcej akcji zakładu. W 1926 roku "Schicht" przejął już całkowicie kontrolę nad zakładem. Od 1928 roku nazwa brzmiała Przemysł Tłuszczowy "Schicht" S.A. Właściciel intensywnie zabudowywał teren zakładu. W latach dwudziestych powstały budynki fabryczne, położone w głębi ulicy, na północ od dawnych obiektów zakładów "Praga".

W 1929 roku przejęto też zabudowania dawnej fabryki Braci Brunnerów na rogu Szwedzkiej i Strzeleckiej. Odtąd zakład zajmował prawie całą parzystą pierzeję ulicy Szwedzkiej, od jej skrzyżowania ze Strzelecką aż do końca.

W 1930 roku do spółki przystąpiła wtedy angielska firma "Unilever" Ltd, co spowodowało ostatnią przed wojną zmianę nazwy koncernu i fabryki na Przemysł Tłuszczowy "Schicht-Lever" SA.

W 1935 rozpoczęto wznoszenie zabudowań przy Szwedzkiej 18/20.

Wrzesień 1939 roku oszczędził zakłady, ale już w 1944 roku zostały w kilkudziesięciu procentach zniszczone. Powojenną odbudowę ukończono w 1950 roku i uruchomiono znowu produkcję środków czystości oraz kosmetyków.

Funkcjonująca pod nazwą "Uroda" firma w 1971 roku weszła do zjednoczenia "Pollena" i już pod nazwą "Pollena-URODA", firma zaczęła specjalizować się w produkcji kosmetyków pielęgnacyjnych.

W 1991 roku rozpoczęto prywatyzację przedsiębiorstwa. Cztery lata później, w 1995 roku, spółkę "Pollena-Uroda" S.A. nabywa brytyjska firma PZ Cussons S.A. W 2002 roku, po połączeniu spółek Uroda S.A. i Cussons Polska S.A., firma rozpoczęła działalność pod nazwą PZ Cussons Polska S. A. Niedługo jednak, gdyż PZ Cussons postanawia pozbyć się zakładu przy Szwedzkiej i przenieść całość swej produkcji do zakładów we Wrocławiu.

W styczniu 2005 r. Cussons wystąpił do Prezydenta m.st. Warszawy o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na nadbudowie, rozbudowie i przebudowie kwartału zabudowy poprzemysłowej na zespół mieszkaniowy z usługami pierwszego stopnia w parterach na działce nr ew. 6 z obrębu 4-13-02, położonej przy ul. Szwedzkiej na terenie Dzielnicy Praga Północ w Warszawie. Niedługo później działkę wraz z warunkami zabudowy po Brytyjczykach odziedziczyli Hiszpanie, którzy postanowili przekształcić starą fabrykę w nowoczesne osiedle mieszkaniowe.

Po dawnych zabudowaniach pierwszej fabryki "Praga" pozostało kilka budynków zlokalizowanych w północno-zachodniej części posesji: glicerynownia, kotłownia, warzelnia i wydział tub. Na terenie znajduje się także historyczny komin.

Kolejny właściciel, firma Restaura - hiszpański deweloper specjalizujący się w rewitalizacji zabytkowych kamienic zamierzał zbudować funkcjonalne osiedle, w swym układzie nawiązujące do zastanej poprzemysłowej tkanki zabudowy.

Zgodnie z zaleceniem wojewódzkiego konserwatora zabytków (od 2005 roku obiekty zostały wpisane do rejestru zabytków) inwestor musiał zachować w swoich planach oryginalną pierzeję od strony ul. Szwedzkiej oraz sześć wewnętrznych budynków. Konserwator nakazał też zachować wysoki komin, który stanowił niewątpliwie duże wyzwanie dla projektantów.

W 2007 roku w pracowni architektonicznej „Grupa 5” wykonano wspaniały projekt rewitalizacji fabrycznych murów i zmiany ich funkcji na usługowo-mieszkalną. Zakładał on przekształcenie ocalałych zabudowań w lofty (lokale mieszkalne w pofabrycznych budynkach).

W grudniu 2008 r. "Restaura Szwedzka Sp. z o.o." - spółka celowa Restaury Polska złożyła wniosek do Prezydenta m.st. Warszawy o pozwolenie na budowę. Jednak 13 maja 2010 r. stołeczny ratusz tego pozwolenia jej odmówił, uzasadniając swoją decyzję brakiem uzgodnień z Metrem Warszawskim.

W międzyczasie wybucha na świecie kryzys finansowa co zmusiło inwestora z Hiszpanii do wycofania się z projektu.






MP/JK/TJ

Ciekawostki

  • Fabryki miały od początku swego istnienia połączenie z siecią kolejową. Przez ich teren przechodziły bocznice kolei obwodowej, obecnie we fragmentach widoczne u krańców Strzeleckiej i Stalowej.
  • W latach 30. w zakładach produkowano m.in mydła "Jeleń Schicht" i "Biały Jeleń" czy proszek do prania "Radion".
  • Na terenie zakładów znajdowała się stacja paliw.

Więcej na ten temat


Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia