Młyn Schutza i Parzyńskiego

Zabudowania dawnego młyna parowego spółki Schutz i Parzyński przy ulicy Brzeskiej 8 na Starej Pradze w dzielnicy Praga Północ.

Czteropiętrowe zabudowania młyna parowego spółki Schutz i Parzyński powstały w 1899 roku na podłużnej posesji między ulicami Brzeską i Markowską.

Zatrudniający kilkudziesięciu robotników młyn zajmował się głównie produkcją mąki pszennej, kasz łamanych i perłowych oraz grochu łuskanego.

W 1912 roku doszło do pożaru młyna w wyniku czego zostało poparzonych kilku pracowników.

W latach dwudziestych XX wieku młyn "przekwalifikował się" na płatkarnię owsa.

Kolejny duży pożar w 1934 roku spowodował ruinę finansową przedsiębiorstwa. Za długi przejął firmę Bank Handlowy, który prowadził dalej działalność pod nazwą "Praski Młyn Elektryczny" produkując głównie kaszę.

Podczas okupacji pracowało tu wielu ludzi, którzy nie byli wprawdzie młynarzami, lecz mieli powody, aby na Brzeskiej 8 ukrywać przed Niemcami prawdziwe nazwisko i właściwy zawód.

Zniszczenia 1944 roku pozostawiły po sobie okopcony mur i trochę przypalonego jęczmienia. Na Pradze nie było odpowiednich urządzeń i dopiero po wyzwoleniu Warszawy znaleźli się pionierzy, którzy podjęli się odbudowy. Było ich czterech: inż. Gajewski, Zych, Cebulski i Lewicki.

Wykwalifikowany fachowiec, absolwent szkoły młynarskiej w Bydgoszczy i politechniki, inż. Zygmunt Gajewski, potrafił wyszukać w gruzach młyna Grasberga przy ulicy Prostej zdatne jeszcze do użytku instalacje i maszyny. Nie zapewniały one różnorodności produkcji, ale wyrabiały dobrą mąkę żytnią pytlową, tak poszukiwaną w bezpośrednio powojennej sytuacji gospodarczej. Czterej wspólnicy nawiązali także kontakt z uruchomionymi już fabrykami sprzętu młynarskiego. Otrzymali od władz "list żelazny", przyznawany prywatnym zakładom przemysłowym o dużym znaczeniu społecznym i zapewniający pewne przywileje własnościowe oraz zaopatrzeniowe.

Po upaństwowieniu, które nastąpiło w 1948 roku, młyn, z przestarzałymi już nieco urządzeniami, nastawił się na kaszę gryczaną - początkowo surową, potem prażoną. Później zajął się znów pszenicą, osiągając dużą wydajność i jakość przemiału.

Kres młyna nastąpił w połowie lat 70-tych XX wieku.

Do dziś przetrwały jedynie fragmenty obiektów od ulicy Brzeskiej, mieszczące biura, i relikty młyna w podwórzu. Jednak i one są systematycznie dewastowane i trawione przez liczne pożary.

JK/HK/TJ

Ciekawostki>

  • Drugi młyn na ulicy Brzeskiej prowadził działalność pod nr 3. Został zniszczony przez pożar również w 1912 roku.
  • Jak przystało na praski młyn produkował również najbielszą mąkę, niezbędną do wypieku  żydowskiej rytualnej macy.
  • Mówiono o nim "Młyn Brzeski..."
  • Młyn posiadał charakterystyczny dobrze zachowany jeszcze w latach 70-tych ceglany komin.
  • W 2010 roku na murze został wykonany napis "Tęsknie za Tobą, Żydzie".

Więcej na ten temat

Obiekty


Galeria





Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia