Istniał prawie 100 lat. Historia Szpitala Kolejowego na Brzeskiej

27.11.2021
Ulica Brzeska zabudowana XIX-wiecznymi czynszówkami z kapliczkami na podwórkach-studniach to jedna z najbardziej znanych praskich ulic. Przez wiele lat ulicę rozsławiał utworzony w 1900 roku w jej centralnym punkcie Szpital Kolejowy. Dziś zapraszamy do poznania jego historii.

Dawny szpital kolejowy na Brzeskiej
Historia zatoczyła koło

W latach 1872-73 według projektu Anzelma Krysińskiego zostały wzniesione pierwsze murowane zabudowania, w których utworzono Szkołę Techniczną Kolei Terespolskiej. Szpital został utworzony w kwietniu 1900 roku z inicjatywy naczelnego lekarza Skarbowych Kolei Nadwiślańskich - dr Władysława Kryżego.

Placówka zatrudniająca początkowo 13 osób posiadała zaledwie 40 łóżek, jednak jak na tamte czasy mogła się pochwalić doskonałymi warunkami do leczenia chorych. Dwułóżkowe sale chorych posiadały elektryczne oświetlenie i centralne ogrzewanie. Nie zabrakło też dobrze wyposażonej sali operacyjnej. Dla pacjentów czekało też miejsce do rekreacji w formie przeszklonego pawilonu z werandą.

W 1910 roku na terenie szpitala od ulicy Markowskiej siostry kanoniczki wzniosły neogotycką kaplicę.

W 1915 roku wycofujące się z Warszawy wojska rosyjskie dokonały ewakuacji personelu szpitala wraz z jego wyposażeniem. Opróżnione budynki przejął Wydział Sanitarny Warszawy, który utworzył przy Brzeskiej szpital zakaźny.

1 kwietnia 1919 roku ponownie został otwarty Szpital Kolejowy, który dysponował już 100 łóżkami i pięcioosobowym zespołem lekarskim. Okres międzywojenny nie był jednak szczególnie udany dla placówki. Chorzy byli stłoczeni w małych salach. Dużym wyzwaniem było też bezpośrednie sąsiedztwo dużego Bazaru Różyckiego oraz licznych magazynów, warsztatów czy młyna.

W 1934 roku dyrektorem szpitala został jego późniejszy patron - dr Michał Okoński.

Z chwilą wybuchu II wojny światowej Michał Okoński włączył się czynnie w akcję niesienia pomocy rannym żołnierzom i mieszkańcom. W pierwszych latach okupacji władze niemieckie wydały polecenie likwidacji szpitala. Aby ocalić placówkę, dyrekcja na czele z dr Okońskim postanowiła, że formalnie jego działalność będzie przejęta przez PCK. Faktycznie zaś szpital był utrzymywany z własnych funduszy wygospodarowanych ogromnym wysiłkiem przez personel.

W grudniu 1942 roku niemieckie władze kolejowe przejęły szpital pod swój zarząd. Do wybuchu Powstania Warszawskiego służył jako zaplecze medyczne dla niemieckiej armii. Liczył wówczas 84 łóżka mieszczące się w jednym pawilonie z salą operacyjną, izbę przyjęć, laboratorium i ambulatorium przyszpitalne.

Lata 1946-49 to okres porządkowania gospodarki szpitala i odbudowa zburzonego podczas wojny pawilonu chirurgicznego. W tym czasie wzniesiono również liczący 27 łóżek oddział położniczy.

W 1950 roku szpital rozszerzył swoją działalność otwierając oddział chirurgii urazowej. Zakupiono też kilka karetek pogotowia. W 1965 roku rozbudowany został budynek chirurgiczny, powstał dział rehabilitacji. Wybudowano również kotłownię, pralnię oraz garaże oraz stworzono pracownię bakteriologiczną.

Lata 70. to czas dalszej rozbudowy szpitala. Powstały trzy oddziały wewnętrzne, oddział reanimacji i apteka szpitalna. W suterenie zlokalizowano pracownię rentgenowską. Kolejnym obiektem, który oddano do użytku był budynek administracyjno-usługowy z salą konferencyjną, stołówką, pomieszczeniami dla administracji szpitala i kuchnią. 

W 1976 roku decyzją ówczesnego Ministra Komunikacji zostały powołane Obwody Lecznictwa Kolejowego łączące ze sobą szpitale kolejowe, przychodnie specjalistyczne i rejonowe, żłobki, apteki, laboratoria analityczne i inne placówki medyczne w jedną podległą organizację.

Szpital przy Brzeskiej im. M. Okońskiego wszedł w skład obwodu nr 2. W strukturze organizacyjnej szpitala istniały wówczas trzy odziały chorób wewnętrznych, oddział chirurgi ogólnej, oddział chirurgi urazowo - ortopedycznej i oddział anestezjologii i intensywnej terapii - łącznie 355 łóżek. Poza tym działały zakłady diagnostyczno-lecznicze m.in.: laboratorium analityczno-bakteriologiczne, pracownia rentgenowska, endoskopowa, EKG, USG, zakład rehabilitacji, Stacja Pogotowania Ratunkowego, punkt krwiodawstwa i przychodnia przyszpitalna. Obwód lecznictwa kolejowego nr 2 obejmował poradnie w Siedlcach, Małoszowicach, Terespolu i Białej Podlaskiej.

W latach 90. Szpital przy Brzeskiej stał się wiodącym ośrodkiem gastroenterologii zabiegowej w Warszawie.

W 1998 roku w ramach reformy Służby Zdrowia zlikwidowano kolejową służbę zdrowia i przekształcono w Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej bez oddłużenia.

W 1999 roku niski kontrakt z powstałymi kasami chorych i głębokie niedofinansowanie połączone z brakiem restrukturyzacji doprowadziły do narastania zadłużenia. Dodatkowo roszczenia pracownicze oraz restrukturyzacji, w czasie której szpital utracił najbardziej dochodowe komórki organizacyjne przyczyniły się do utraty płynności finansowej i odejścia wykwalifikowanego personelu.

W 2007 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego będący organem założycielskim dla szpitala podjął decyzję o jego likwidacji i przeniesieniu działalności do Szpitala Specjalistycznego w Międzylesiu.

Ostatnim dyrektorem szpitala był dr Jarosław Rosłon, który nadzorował proces przeniesienia działalności do Międzylesia. W latach 2008-2009 nastąpiła likwidacja szpitala. Zakończenie przenoszenie komórek organizacyjnych do Międzylesia zakończyło się w 2009 roku.

W 2016 roku XIX - wieczne budynki dawnego szpitala zostały włączone do Gminnej Ewidencji Zabytków.
Dziś tradycje dawnego szpitala kontynuuje od 2009 roku prywatne Praskie Centrum Medyczne oraz od 2012 roku przeniesiona do zmodernizowanych pomieszczeń z ulicy Hożej 83 Medyczna Szkoła Policealna nr 3. Przy Brzeskiej 12 jest też punkt Rzeczy Znalezionych Kolei Mazowieckich oraz Stacja Pogotowia Ratunkowego "Meditrans". Działa też Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym oraz Oddział Dzienny Psychiatryczny dla Dzieci i Młodzieży.


MSS/TJ

Więcej na ten temat

Wasze komentarze

64x64

Laskin napisał:

A i jeszcze działająca i żyjąca kaplica przy Brzeskiej, która znajduje się na terenie szpitala.
2021-12-03 12:16

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia