Stefan Szyller

Stefan Szyller urodził się 4 września 1857 w Warszawie. Zmarł 22 czerwca 1933 roku w Kutnie.

Był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wziętych architektów polskich na przełomie wieków XIX i XX. W Warszawie otrzymał w gimnazjum wykształcenie średnie, po ukończeniu którego udał się do petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych i ukończył ją w roku 1881 z wielkim złotym medalem, otrzymując jednocześnie stypendium na dalsze studia za granicą. W ciągu pięciu lat zwiedził niemal całą Europę środkową i zachodnią, studiując architekturę zarówno dawną, jak i współczesną. W czasie pobytu we Włoszech sporządził projekt pomnika Włoch zjednoczonych. Za prace wykonane za granicą akademia petersburska przyznała mu w roku 1888 stopień akademika architektury. W tymże roku powrócił do Warszawy i tu rozpoczął praktykę, projektując i urzeczywistniając w ciągu swego żywota przeszło siedemset dzieł architektonicznych zarówno w Warszawie, jak i na obszarze dawnego Królestwa Polskiego, Wileńszczyzny, Wołynia, Podola i Kijowszczyzny.

Z prac jego wzniesionych w Warszawie wyliczyć należy: bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego (wspólnie z Antonim Jasieńczyk-Jabłońskim) w latach 1891-1894; gmach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych; gimnazjum przy ulicy Kapucyńskiej (wspólnie z architektem Antonim Jasieńczyk-Jabłońskim). Kasę Przemysłowców Warszawskich przy zbiegu Zgoda i Złotej; gmach główny Politechniki ze wspaniałym dziedzińcem krużgankowym oraz pawilon fizyko-elektryczny.

Konserwatorium Muzyczne na Okólniku nr 1, dom Akcji Katolickiej „Roma" przy ulicy Nowogrodzkiej (architekt Konstanty Jakimowicz po jego zgonie dokończył budowy); Muzeum Rzemiosł i Sztuki Stosowanej; zakład braci albertynów przy ulicy Grochowskiej, dom administracji wodociągów i kanalizacji przy zbiegu Starynkiewicza i Nowogrodzkiej; zakład położniczy imienia księżnej Anny Mazowieckiej przy zbiegu Karowej i Wybrzeża Kościuszkowskiego; architektura: wieże wjazdowe i pawilony mostu i wiaduktu Poniatowskiego; wiadukt imienia doktora Stanisława Markiewicza na Karowej, „Palais de Glace" (późniejsze w zmienionym wyglądzie - „Colosseum") na Nowym Świecie pod numerem 19; gmach szkoły imienia Konarskiego na Lesznie; pawilony szpitala Św. Stanisława na Woli; szkoła powszechna na Pradze. Kościoły: ojców jezuitów na Rakowieckiej, kościół i klasztor ojców redemptorystów na Karolkowej; w kościele Zbawiciela: ołtarz św. Ekspedyta, zakrystia, ambona i ołtarz wielki; dom ojców zmartwychwstańców; w kościele Św. Anny cyborium; wejście do kościoła dolnego Św. Krzyża; w katedrze Św. Jana ołtarz zewnętrzny z Matką Boską od Kanonii oraz przy wejściu do kaplicy Literackiej pomniczek z ziemią z pobojowisk; kaplice w zakładach Św. Kazimierza na Tamce i Św. Wincentego na Ordynackiej. Domy: Podwale 4 (Stefana Dziewulskie-go), doktora Ignacego Solmana w Alei Szucha nr 9, Juliana Wapińskiego na Krakowskim Przedmieściu nr 19 (obniżony i przebudowany dla Państwowego Funduszu Emerytalnego), dochodowy teatrów: przy ulicy Trębackiej nr 10, przy ulicy Brackiej nr 13, róg Jerozolimskiej, przy Marszałkowskiej nr 66, róg Wilczej oraz nr 118, Nowowiejskiej (6 Sierpnia) nr 23 z napisem na frontonie: „Dałeś mi, Boże, w swej Opatrzności, dajże i temu, co mi zazdrości", Slużewskiej nr 7, Koszykowej nr 13 (Lesserów), Mazowieckiej nr 1 i 3, Świętokrzyskiej nr 28 i 30. oraz domy L. Straszewicza i Turskiej (przy ulicy Ordynackiej). Mauzolea na cmentarzu Powązkowskim: Kiśliańskich, Ćwirko-Godyckich; pomnik kardynała J. J. Radziwiłła w katedrze na Wawelu, grobowce Hołyńskich, Karskich. Tablice ku upamiętnieniu adwokata Antoniego Osuchowskiego oraz papieża Piusa XI (ta druga na elewacji domu parafii Św. Aleksandra przy ulicy Książęcej), kaplica w zakładzie Rodziny Marii przy ulicy Żelaznej; browar towarzystwa akcyjnego Haberbuscha i Schielego przy ulicy Grzybowskiej w Warszawie i fabryka towarzystwa akcyjnego K. Rudzkiego, fabryka chemiczna w Łowiczu, zakłady braci Horn w Warszawie, składy Polskiego Monopolu Tytoniowego w Radomiu, Borszczowie, Jagielnicy, Gdyni, Grodnie. Z prac jego w dziedzinie architektury kościelnej wymienić przede wszystkim należy restaurację katedry w Płocku (wybudowanej w XII wieku) oraz kościoła kanoników regularnych w Czerwińsku nad Wisłą, odbudowę spalonej w roku 1900 wieży kościoła klasztornego na Jasnej Górze oraz budowę monumentalnych schodów, tarasów i odnowienie wnętrza kościoła tamże, jak również podstawy pod figury stacji Męki Pańskiej dzieła Piusa Welońskiego. Restaurował kościoły w Żarnowie, Pułtusku i Radomiu (bernardyński). Ze stu pięćdziesięciu kościołów wzniesionych przez niego przytoczę w Baboszewie, Charłupi Małej, Chełmicy Wielkiej, Dłutowie, Druskienikach, Felsztynie, Osiecku, w Sosnowcu, w Berdyczowie, Błędowie, Dubience, Dziektarzewie, Gójsku, Golinie Kaliskiej, Jedlni (przebudowa), Koziebrodach, Krasiłowie, Klukowie, Krynkach, Krzesku, Młodzieszynie, Mstowie, Mełgwi, Niesułkowie, Opocznie, Obrytem, Opolu, Ostrowcu, Parysowie, Połonnem, Różanie, Radzanowie, Siennicy Różanej, Stąporkowie, Stawczynie, Sułoszowej,
Tarchominie, Trójcy, Trzeszczanach, Wysocicach,Wyszynach, Wierzbniku, Zagożdżonie, Żarkach, Żytomierzu.

Wybudował również pałac: Ledóchowskich w Smordwie i Niemojewskich w Marchwaczu, dom ludowy w Ostrowcu, zakład sióstr miłosierdzia w Radomiu, dom księży emerytów w Sandomierzu, plebanie w Nawarzycach, Różanie, Żbikowie oraz dom Anioła Stróża w Płocku, klub Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów na Dynasach, Schronienie nauczycielek w Zielonce.

Gorąco miłując wszystko, co polskie, we wszystkich niemal budowlach swoich wprowadzał motywy polskiego odrodzenia i baroku. W pracach swych, ogłoszonych drukiem: O attykach polskich i wklęsłych dachach; Nie zatracajmy charakteru chaty polskiej; W obronie budownictwa drzewnego; Czy mamy polską architekturą; Tradycja budownictwa ludowego w architekturze polskiej; Jak odbudować wieś polską, udowadnia pochodzenie architektury polskiej od prastarej ciesiołki słowiańskiej, nieznanej u innych narodów, tworzącej czysto polskie bryły architektoniczne i swoiste zdobnictwo. W roku 1931 otrzymał nagrodę artystyczną Warszawy.

Malował pięknie akwarelą i rysował motywy architektoniczne. Zmarł w Kutnie 22 czerwca 1933 roku.


SŁ/TP

Więcej na ten temat


Wasze komentarze

64x64

basia napisał:

Owszem - klasztor ojców redemptorystów na Karolkowej jest autorstwa Szyllera, natomiast kościół nie. Jego autorem jest architekt Stanisław Marzyński.
2018-01-04 19:03

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia