Fort XI "Grochów"

Dawny carski Fort XI Twierdzy Warszawa "Grochów" znajdował się na terenie, przez którego środek przechodzi obecnie ulica Ostrobramska na odcinku od ulicy Poligonowej do ulicy Filomatów.

Powstał około 1883 roku jako jeden z fortów zewnętrznego pierścienia Twierdzy Warszawa.

Był to fort ziemno-ceglany o narysie nieregularnego sześciokąta. Obiekt posiadał dwa wały: dla artylerii i dla piechoty (wyposażony w trzy ceglane schrony oraz trzy główne stanowiska bojowe). Mokrą fosę broniono bezpośrednio z wałów. Na terenie fortu nie było kaponier. Znajdowały się tam koszary, do których prowadził most przerzucony przez fosę.

Usytuowanie fortu było dogodne do obrony. Znajdował się na niewielkim wzniesieniu. Posiadał również łączność optyczną ze znajdującym się po drugiej stronie Wisły fortem X "Augustówka".

Po 1909 roku w wyniku decyzji o kasacji twierdzy, umocnienia zostały wysadzone, a fosy zasypane.

Ostateczna likwidacja fortu nastąpiła w drugiej połowie lat 30-tych XX wieku, kiedy to na mocy dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej (Dz. U. z 1936 r., Nr 77, poz. 541) wydano pozwolenie na sprzedaż gminie miasta stołecznego Warszawy 15 ha gruntu pod nazwą Górki Grochowskie, które miały być odstąpione osobom prawnym i fizycznym. Na mocy art. 2 tego samego dekretu przekazano nieodpłatnie gminie miasta stołecznego Warszawy dodatkowe 10 ha gruntów byłego fortu XI z przeznaczeniem na cele ogólne.

Podczas II wojny światowej obszar, w którym wcześniej znajdował się fort, nie odegrał żadnej roli.

Po II wojnie światowej na terenach pofortecznych założono Park Znicza zaś po południowej stronie ulicy Ostrobramskiej wzniesiono zakłady "RAWAR".

LK/WI

Ciekawostki

Fort posiadał tez nazwę "Grochów Duży".
Gruz z kazamat fortecznych posłużył do wybudowania fundamentów kościoła przy pl. Szembeka i nasypu, po którym przebiegała al. Waszyngtona.