Toggle navigation
Start
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2024
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt
Strona główna
Info
Informacje
Ząbkowska 12 pełna tajemnic. Czy odkryte malowidła to pamiątka po domu modlitwy?
10.11.2022
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków zleciło badania polichromii, które zostały odkryte w trakcie inwentaryzacji kwartału ulic Ząbkowskiej, Targowej, Brzeskiej i Kijowskiej na Starej Pradze. Podczas sprawdzania oficyny kamienicy przy ul. Ząbkowskiej 12 na jej ścianach specjaliści odkryli bogate dekoracje.
fot. Stołeczny Konserwator Zabytków
Ząbkowska 12 pełna tajemnic
Dekoracja naśladująca wzorzyste tapety ujęta jest obramowaniami z marmoryzowaniem, czyli imitacją marmuru. Nad nią biegnie fryz wypełniony dekoracją kwiatową, ujętą od dołu i góry wąskimi paskami z szablonu ze złoceniami. Całość zamyka dwubarwny fryz pozbawiony motywów ornamentalnych. Sufit jest biały. Ściana dzieląca pomieszczenie nie jest ozdobiona lub jej dekoracje nie zachowały się. Na trzech ścianach pomieszczenia znajdują się bardzo bogate, wielobarwne wymalowania. Zachowane są w około 60%. Dekoracje pokryte są wtórnymi farbami i szpachlówkami. W niektórych miejscach polichromie są uszkodzone mechanicznie.
XIX-wieczna zabudowa Ząbkowskiej
Zabudowa działki przy ul. Ząbkowskiej 12 powstawała wielostopniowo. Według zachowanych planów już w 1859 roku od frontu stał na niej murowany budynek. Zajmował jednak tylko część szerokości działki. Budynek dwupiętrowy zbudowano w latach 80. XIX wieku. Pod koniec XIX wieku został rozbudowany i nadbudowany o piętro i mieszkalne poddasze. Inwestor na przełomie XIX i XX w. wystawił również wschodnią oficynę boczną oraz tylną.
fot. Stołeczny Konserwator Zabytków
W kamienicy zachowały się ślady po dawnych mieszkańcach. Cenną pamiątką są wgłębienia po mezuzach na futrynach drzwi wejściowych na klatkę oraz do mieszkań. Świadczą one o żyjącej tu społeczności żydowskiej.
Czy był to dom modlitwy?
Bogate dekoracje wnętrza oficyny każą przypuszczać, że mógł się w niej znajdować dom modlitwy. Choć odkryte polichromie nie zawierają charakterystycznych motywów dla takiego miejsca. Zwykle znajdowały się w nim malowidła nawiązujące do Tory czy napisy w języku hebrajskim. Dekorowano je także wizerunkami miejsc świętych, instrumentów muzycznych czy znakami zodiaku. Nie można wykluczyć, że takie w tym wnętrzu były, ale się nie zachowały. Ponadto w trakcie badań odsłonięte zostały jedynie fragmenty polichromii, a nie całość.
fot. Stołeczny Konserwator Zabytków
Według analiz zachowanych zdjęć domów modlitw, przeprowadzonych przez Eleonorę Bergman (1) nie we wszystkich domach modlitw znajdowane są wymienione wyżej charakterystyczne elementy. Żydowskie domy modlitwy najczęściej mieściły się w podwórzach w oddzielnych, niekiedy okazałych budynkach. Wydzielone do tego celu pokoje dzielono ścianką na sale kobiece i męskie. Taki podział pomieszczenia jest w oficynie przy Ząbkowskiej.
Badana dekoracja jest płycinowa z charakterystyczną dla tego typu obiektów marmoryzacją. Typowa dla domów modlitwy jest również kolorystyka - szaroniebieska w jednych pomieszczeniach oraz brązowa i zielona w drugich. Ponadto należy zwrócić uwagę na charakterystyczny kwiatowy fryz. Podobne festonowe dekoracje znajdują się na ścianach domu modlitwy przy ul. Nowiniarskiej 14. Dekoracje z oficyny przy ul. Ząbkowskiej 12 zachowały się w stopniu zadowalającym i są czytelne.
(1) Eleonora Bergman, Nie masz bóżnicy powszechnej. Synagogi i domy modlitwy w Warszawie od końca XVIII do początku XXI wieku, Warszawa 2007
SKZ/TJ
Więcej informacji
Ulica Ząbkowska
Obiekty
Ząbkowska 12
Wasze komentarze
Tak się pytam napisał:
Kogoś korci by kolejny budynek (patrz "Muzeum Pragi") oddać Żydom?
2022-11-10 17:05
Dodaj komentarz
dowolny wyraz 6 literowy:
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii
Najnowsze informacje
Umowa na świadczenie usług DDD - co powinna zawierać?
ZOOstaw, NIE porywaj! – kampania edukacyjna
Zwiedzanie ZOO w Warszawie - dlaczego warto się tu wybrać?
Kładka pieszo-rowerowa na Pragę zostanie dziś otwarta!
Oferty budowy tężni solankowych na Pradze Południe za drogie. Będzie...
Nowe miejsce: Mint Whale w Galerii Wileńskiej
Najczęściej czytane
Grochowska piekarnia do wyburzenia?
Dawne nazwy ulic na Grochowie
Czekoladowy weekend w fabryce Wedla
Niosła pomoc. Została ukarana
Zetną drzewa pod osiedle na Gocławiu
Gocław coraz bardziej skomunikowany
Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco
Baza firm (3310)
Czas wolny
(115)
Dom i ogród
(131)
Dziecko
(130)
Edukacja
(71)
Finanse
(71)
Gastronomia
(473)
Motoryzacja
(330)
Noclegi
(26)
Sport
(66)
Ślub
(39)
Uroda
(177)
Usługi
(237)
Zakupy
(871)
Zdrowie
(461)
Zwierzaki
(21)
Dodaj firmę od 49zł
Baza instytucji
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Polecamy
Zagadki
Bezpłatne ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Polityka prywatności
Regulamin
Mapa strony
Patronaty
Start
Info
Praga
Firmy
Instytucje
Ogłoszenia
Galeria
Reklama
Kontakt
Login
Rejestracja
x
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2024
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt