Gmach Wychowawczy im. Michała Bergsona

Gmach Wychowawczy Warszawskiej Gminy Starozakonnych im. Michała Bergsona, ul. Jagiellońska 28 został wzniesiony w latach 1911-1914 z inicjatywy Michała Bergsona potomka słynnego Szmula Zbytkowera, właściciela gruntów na Pradze.

Budynek zaprojektowali Henryk Stifelman i Stanisław Weiss. Od samego początku pełnił funkcję dziennego przytułku dla 100 dzieci w wieku od 2 do 5 lat, ochronki dla 150 dzieci oraz szkoły pomyślanej na 550 uczniów, mieszkania dla personelu i biura praskiego wydziału dobroczynności. W budynku w jednym z największych pomieszczeń znajdowała się synagoga dla personelu oraz wychowanków, ale prawdopodobnie korzystali z niej również pobliscy mieszkańcy.

W 1940 r. wszyscy pracownicy i wychowankowie zostali przesiedleni do getta warszawskiego.

Zdewastowaną w czasie wojny synagogę po wojnie przebudował na swoje potrzeby Teatr Żydowski im. Ester Rachel Kamińskiej. Projektantem przebudowy była Eleonora Sekrecka.

Od grudnia 1953 r. do dnia dzisiejszego mieści się w tym miejscu Teatr „Baj”. W pozostałych pomieszczeniach znajdują się: przedszkole, przychodnia zdrowia i prywatne mieszkania.

Budynek zachował do dnia dzisiejszego w niemal idealnym stanie i stanowi cenny zabytek kultury żydowskiej na Pradze.

TP/GK/NI/DW