W hołdzie Powstańcom Styczniowym. Burmistrz zapowiada nowy mural

Dodano: 22.01.2018, modyfikacja: 22.01.2018

Po zakończeniu modernizacji budynku na fasadzie Szkoły Podstawowej nr 30 im. Powstańców 1863 roku zostanie wykonany mural upamiętniający Powstańców Styczniowych - zapowiada burmistrz dzielnicy Wojciech Zabłocki. Deklaracja zbiega się ze 155. rocznicą wybuchu powstańczego zrywu.

Upamiętnienie Powstania Styczniowego

Powstanie 1863 roku dziś jest czynem zbrojnym niedostatecznie znanym i upamiętnionym. Jednak nie zawsze tak było. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku i w latach późniejszych duży nacisk położono na patriotyzm, uczucia i gotowość do walki za wszelką cenę. Poprawiano programy nauczania, datkami pieniężnymi wspierano artystów promujących odpowiednie wartości, obierano nowych patronów, zmieniano nazwy ulic i placów.

Te zmiany również były zauważalne na Pradze, kiedy to w 1924 roku, w dawnym domu przeznaczonym pierwotnie dla wdów po poległych rosyjskich żołnierzach zamieszkali posunięci już w latach weterani Powstania Styczniowego.

W domu "Weteranów" u zbiegu ulicy Floriańskiej i Jagiellońskiej zamieszkało około 20 byłych powstańców. Mieli tutaj zapewniony dach nad głową, wikt i opierunek, dostawali państwową pensję.

Uczestniczyli w oficjalnych przedwojennych uroczystościach, na których byli widoczni w pierwszych rzędach. W dni odświętne nosili granatowe mundury z amarantowymi wypustkami, długie płaszcze ze srebrnymi guzikami, kołnierze z takimiż wężykami, a na naramiennikach - dystynkcje uzupełnione datą "1863". Amarantowe wyłogi i rogatywka z galonem dopełniały galowego stroju. Mieli specjalną kwaterę na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Ostatni weteran, Mamert Wandali, zmarł w 1942 roku.

Szczególnie bogaty dla uczczenia pamięci Powstania Styczniowego był rok 1934 roku, kiedy to dwóm miejscom w naszej dzielnicy nadano nowe pamiątkowe nazwy.

Już na samym początku roku 21 stycznia 1934 roku w 71. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego z inicjatywy marszałka Edwarda Rydza Śmigłego dawny Plac Aleksandrowski, nazywany wówczas od patrona kościoła placem św. Floriana postanowiono nazwać w sposób oddający cześć i pamięć weteranom Powstania Styczniowego.

Po nabożeństwie w kościele garnizonowym przy ulicy Długiej, weterani odjechali na Pragę, gdzie wzięli udział w uroczystości nadania placowi przed Domem Żołnierza nazwy Placu Weteranów 1863 roku. Przed przybiciem tablicy prezydent Zygmunt Słomiński wygłosił przemówienie, że fakt ten jest skromnym dowodem pamięci o powstańcach 1863 r. W odpowiedzi głos zabrał weteran Walenty Milczarski mówiąc: "kiedyś, gdy nas już zabraknie tablica ta przypominać będzie Warszawie jej weteranów".

Drugim powstańczym akcentem tego roku było nadanie w dniu 12 maja 1934 Szkole Podstawowej nr 30 przy ulicy Kawczyńskiej 2 imię Powstańców 1863 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej problem niewygodnych politycznie patronów rozwiązano likwidując datę. W ten sposób plac upamiętniał wszystkich weteranów. Jednak już w latach 70-tych XX. wieku rok 1863 wrócił i tak jest do dziś.

W setną rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego 22 stycznia 1963 roku na ścianie Szkoły Podstawowej nr 30 odsłonięto pamiątkową tablicę o treści: BOHATEROM WALK O WOLNOŚĆ NARODU W SETNĄ ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO HOŁD SKŁADA MŁODZIEŻ SZKOŁY PODST. NR 30 IM. POWSTAŃCÓW 1863 22 I 1963

Kolejną tablicę wmurowano w 120. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego. Zawisła ona na dawnym domu weteranów przy ulicy Floriańskiej i zawiera następującą inskrypcję: W TYM DOMU W LATACH 1924-1939 MIEŚCIŁO SIĘ SCHRONISKO WETERANÓW POWSTANIA 1863 ROKU TABLICĘ WMUROWANO W 120 ROCZNICĘ POWSTANIA STYCZNIOWEGO DNIA 22 STYCZNIA 1983 R. ZWIĄZEK INWALIDÓW WOJENNYCH PRAGA PÓŁNOC.