Kawęczyńska

Ulica Kawęczyńska na Szmulowiźnie w dzielnicy Praga Północ w Warszawie prowadzi od ulicy Radzymińskiej aby zakończyć swój bieg w okolicy Parku Szmulowizna.

Powstała w 1867 roku jako fragment drogi prowadzącej do Woli Ząbkowskiej zwanej również Ząbkami. Obecna nazwa ulicy pojawiła się w 1907 roku.

W 1912 roku powstała okazała kamienica pod nr 4.

Około 1915 roku pod nr 9 wzniesiona użytkowane do około 2013 roku zabudowania fabryczne.

27 grudnia 1925 roku ulicą poprowadzono linię tramwajową w stronę Michałowa (pętla obok bazyliki, obecna nazwa Kawęczyńska-Bazylika).

W latach 1922-25 wzniesiono zabudowania Zajezdni Tramwajowej, które stanowią do dziś okazały, objęty ochroną konserwatorską kompleks budynków.

W 1947 roku partonem zajezdni tramwajowej (wtedy pod nazwą Stacja Obsługi Tramwajów Praga został przedwojenny konduktor i działacz lewicowy Izydor Koszykowski. Przypominała o tym tablica pamiątkowa umieszcza w narożniku kamienicy pod nr 16.

Naprzeciwko Zajezdni pod nr 23/25 mieści się jedna z dwóch w dzielnicy Państwowa Podstawowa Szkoła Muzyczna nr 2 im. Stanisława Moniuszki. Powstała w latach 1950/51 z inicjatywy Jana Kolasińskiego.

Pod numerem 49 ma swoją siedzibę od 1992 roku "Caritas" Diecezji Warszawsko-Praskiej. Na tablicy przy wejściu umieszczono rzeźbę przedstawiającą postać brata Alberta.

Najbardziej okazałą budowlą ulicy Kawęczyńskiej jest monumentalna Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego.

W 1969-75 nieopodal ulicy Kawęczyńskiej wzniesiono bloki Osiedla "Szmulowizna Wschodnia i Szmulowizna II". Rozebrano wówczas drewniak pod nr 6 a jego miejsce zajął blok przy Alei Tysiaclecia 151.

Jesienią 1982 roku pod nr 4 otwarta została istniejąca do dziś Galeria "Szuflada".

Na końcu ulicy Kawęczyńskiej możemy odnaleźć niewielki park Szmulowizna po czym ulice kontynuuje swój bieg w kierunku nasypu kolejowej i dalej Targówka jako Boruty...

Na początku 2012 roku terenie pętli wniesiono budynek ekspedycji kontenerowej, zaś we wrześniu tego samego roku na terenie szkoły Muzycznej wykonano nowoczesny plac zabaw.

W 2013 roku przeprowadzano gruntowną modernizacje ulicy Kawęczyńskiej na odcinku od ulicy Ząbkowskiej do ulicy Otwockiej.

W kwietniu 2015 roku po 10 latach starań drewniak pod nr 26 został objęty ochroną konserwatorką.

25 czerwca 2015 roku w trakcie prowadzonych prac budowlanych zawalił się fragment kamienicy przy Kawęczyńskiej 67. Wkrótce później kamienica została wyburzona. W tym samym roku - 31 sierpnia zlikwidowano Gimnazjum nr 69 dla Dorosłych im. płk Zygmunta Ignacego Rylskiego "Hańczy" przy Kawęczyńskiej 12.

W 2016 roku budowa Trasy Świętokrzyskiej "zabrała" około 1/3 terenu parku przy Kawęczyńskiej. Został on w ramach rekompensaty za utracony teren kompleksowo zmodernizowany w 2020 roku i udostępniony dla mieszkańców po koniec listopada 2020 roku.

We wrześniu 2019 roku ochroną konserwatorką został objęty budynek przy Kawęczyńskiej 12.

Jesienią 2020 roku rozpoczął się remont zabezpieczający drewniaka.

W czerwcu 2021 roku Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków - Jakub Lewicki podjął decyzję o wpisaniu do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego historyczny układ urbanistyczny ulicy Kawęczyńskiej. O wpis wnioskowało Stowarzyszenie Mieszkańców "Michałów".

TJ/DW

Ciekawostki

Po wojnie pod nr 33 mieścił się zarząd Powszechnej Spółdzielni Spożywców "Wyzwolenie" Praga Południe. Spółdzielnia posiadała wydział produkcji przy Grochowskiej 224, referat społeczno-wychowawczy przy Mińskiej 3 oraz masarnie na Krypskiej 40. Spółdzielnia Prowadziła też sklepy: nr 1 przy Stalowej 46, nr 14 przy Targowej 8, nr 41 przy Targowej 39 i nr 43 przy Wołomińskiej 24.
Pod numerem 26 zachował się jeden ostatnich praskich "drewniaków" tzw. oficyna Burkego z 1900 roku.
Wskutek zaboru rosyjskiego dość długo, nawet do 1938 roku, m.in. w rozkładach jazdy tramwaju linii 25 i na niektórych planach miasta utrzymywała się alternatywna pisownia nazwy ulicy: Kawenczyńska.
W podwórku kamienicy pod nr 39 znajduje się dom z 1903 roku.