11 Listopada

Ulica 11 Listopada na Nowej Pradze w dzielnicy Praga Północ w Warszawie biegnie od ulicy Targowej do węzła Żaba.

Współczesna nazwa ulicy upamiętnia datę odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku. Nadano ją w 1919 roku i przetrwała do dzisiaj cały powojenny okres.

U zbiegu ulic 11 Listopada i Szwedzkiej utworzył się splot dróg, uregulowany w dwudziestoleciu międzywojennym, potocznie zwany "węzłem żaba", ze względu na układ ulic, przypominających z lotu ptaka spłaszczoną żabę.

Ulica zabudowana jest po jednej stronie koszarami wojskowymi, w których stacjonował w latach międzywojennych 36. Pułk Piechoty Legii Akademickiej, po drugiej - domami mieszkalnymi. Zabudowa mieszkaniowa - ocalała po wojnie - dogęszczona została nowymi budynkami.

Na tle ogólnej zabudowy tego rejonu zdecydowanie wyróżnia się pod nr. 15 powstały na początku lat 90. gmach z klinkierowej cegły z oknami ze szkła refleksyjnego. Mieści się tutaj praski oddział ZUS.

Pomiędzy ulicami 11 Listopada, Inżynierską i Ratuszową znajduje się skwer, który od 1998 r. nosi imię Antoniego Żurowskiego, ostatniego komendanta praskiego obwodu AK. Z inicjatywy byłych żołnierzy w 1999 r. ma stanąć tu kamień poświęcony pamięci wszystkich dowódców praskiej AK.

Jedynymi zabudowaniami, jakie wypełniają praktycznie całą północno -zachodnią pierzeję ulicy, są budynki z czerwonej cegły koszar wojskowych. Ich dzieje sięgają czasów zaraz po powstaniu styczniowym, kiedy to władze carskie usytuowały wzdłuż ulicy oraz na zachód od niej koszary i magazyny wojskowe, korzystające z przeprowadzonej w 1877 roku kolei nadwiślańskiej. Stacjonował w nich do I wojny światowej II Orenburski Pułk Kozaków.

W latach międzywojennych wyburzono stare baraki oraz zmodernizowano koszary. W pozostałych zabudowaniach mieścił się 36. Pułk Piechoty Legii Akademickiej. Na ścianie koszarowego budynku dostrzeżemy dzisiaj tablicę upamiętniającą pobyt tutaj Józefa Piłsudskiego po powrocie z Magdeburga.

Wkrótce po wojnie pod nr 7 wzniesiono parterowy z przeznaczaniem jako siedziba Szkoły Podstawowej nr 44. W 1963 roku szkoła została przeniesiona do budynku przy Ratuszowej 13.

Około 1965 roku przebudowano i zmodernizowane ulicę. Niedługo później doszło do pożaru, który zniszczył fragment baraku pod nr 7.

W 1989 roku przy skrzyżowaniu ulicą Bródnowską ustawiono głaz upamiętniający bohaterskich Obrońców Ojczyzny.

W latach 2018-2019 pod nr 15B całkowicie zmodernizowano dawny budynek ZGN przeznaczając go na potrzeby zespołu Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych nr 3 oraz Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie.

1 marca 2013 roku na ścianie dawnej rogatki odsłonięto tablica pamięci bezimiennych Żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego zamordowanym przez NKWD w latach 1944-45

W maju 2019 roku na ścianie kamienicy pod nr 44 namalowano mural z jakże praskim hasłem "Chodź na Pragę!".

W czerwcu 2021 roku na wniosek Towarzystwa Przyjaciół Pragi ochroną konserwatorką został objęty dawny budynek koszarowy pod nr 13.

DW/PE/JB/TJ

Ciekawostki

Dawniej część ulicy położoną bliżej kolei nazywano Esplanadową, a część w pobliżu Targowej - Śliwicką. Nazwy te ulica otrzymała, ponieważ oddzielała; zabudowę Pragi od esplanady (pola obstrzału) Fortu Śliwickiego.
Ulica 11 Listopada, od czasu powstania Cmentarza Bródzieńskiego, nazywana była przez ludność "Smutną", lub "Pogrzebową" gdyż ciągnęły tędy karawany pogrzebowe, najpierw konne, potem samochodowe.
W latach 1870-1916 przy końcu Esplanadowej, przed torami kolejowymi, w istniejącym do chwili obecnej białym, małym budynku znajdowały się rogatki bródnowskie. Wyznaczały one niegdyś koniec miasta Pragi, za nimi były już tylko esplanady Fortu Śliwickiego. Po wojnie, w latach 1944 - 56, w historycznych murach rogatek mieściła się praska katownia, podobno tu najgorsza: "zwłoki grzebano na wałach kolejowych; blisko, bez świadków i w miękkim piachu" - tak to miejsce wspomina w artykule Moniki Góreckiej Czuryłło były żołnierz AK Andrzej Zysek. Dzisiaj to, co po nich pozostało niczym nie przypomina zabytkowej budowli. W jednej z ocalałych rogatek mieści się skup metali kolorowych.
Na rogu ulic 11 Listopada i Konopackiej znajduje się przedwojenny transformator kioskowy.

Więcej na ten temat

Obiekty

Firmy i Instytucje

Wasze komentarze

Grażyna napisał:

Mieszkałam na 11-listopada pod 50 t.j. na przeciwko koszar tam gdzie był magiel. Pamiętam jak codziennie rano mogłam zobaczyć jak żołnierze ze śpiewem na ustach idą na śniadanie niosąc w rękach takie blaszane kubki, to nie były menażki. Najwięcej zabawy miałam jak mój piesek uciekł mi i wpadł prosto do jednostki. Żołnierze musieli go złapać bo taty nie chcieli wpuścić. Koszar już nie ma są tam różne instytucje np. Caritas. Codziennie tamtędy przejeżdżam do pracy.

2021-05-17 08:57

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

11 Listopada

Ciekawostki

Więcej na ten temat

Obiekty

Firmy i Instytucje

Wasze komentarze

Grażyna napisał:

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Dzień Babci i Dziadka - wyjątkowa atrakcja w Galerii Wileńskiej

Nocny pożar mieszkania na Jagiellońskiej. Jedna osoba trafiła do szpitala

Poznaj historię XIX w. drewniaka - bezpłatne zwiedzanie z przewodnikiem!

Przy Szwedzkiej zostanie wzniesiony nowy budynek komunalny

"Dzieciom trzeba dać to, co im się należy, a będą dobre". Wybitny...

Nowa pętla autobusowa na Kamionku już gotowa

Najczęściej czytane

Osiedle "Ostrobramska - Trzy Wieże"

Kobielska 23 - Galeria Grochów

Białostocka 10/18 - Szkoła Podstawowa nr 73

Brzeska

Szczawnicka 1

Targowa 26/30

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (2681)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty

Konto