Strzelecka 8

Ulica Strzelecka 8 - kamienica wielorodzinna na Nowej Pradze w dzielnicy Praga Północ w Warszawie.

Pierwotnie trzypiętrową kamienice w narożniku ulicy Strzeleckiej i Środkowej wzniesiono w latach 1939-1940 dla Zygmunta Jórskiego. Jej projektantami byli A. i Tadeusz Ptaszyńscy.

W okresie okupacji kamienice zasiedlili tzw. dzicy lokatorzy, usunięci przez Rosjan po zdobyciu Pragi w 1944 roku.

Przy Środkowej 8 mieściła się główna kwatera NKWD na obszar Polski Lubelskiej, gdzie czasowo urzędował gen. Iwan Sierow.

Jak wynika z ustaleń IPN, na Strzeleckiej miała swoją bazę grupa operacyjna płk Pawła Michajłowa, w której skład wchodzili rodzimi funkcjonariusze bezpieki (m. in. Józef Światło).

Do kamienicy zwożono żołnierzy polskiego ruchu niepodległościowego, a piwnice pełniły funkcję więzienia. W pomieszczeniach na piętrach urządzono pokoje przesłuchań. W założeniu areszt miał pełnić funkcję przejściową dla obozu w Rembertowie, jednak jak wynika z relacji świadków, wykonywano tu także egzekucje skazańców, a wielu z osadzonych umierało w wyniku obrażeń odniesionych podczas przesłuchań.

Zgodnie z ustaleniami IPN obiekt stracił na znaczeniu jesienią 1945 roku, kiedy został przejęty przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (dalej WUBP) w Warszawie na cele aresztu podręcznego.

Po likwidacji aresztu, najprawdopodobniej w 1948 roku budynek zasiedlono, a piwnice oddano w użytkowanie lokatorom. Mieszkali tu m. in. dawni funkcjonariusze aparatu represyjnego jak Bronisław Szczerbakowski (b. oficer śledczy WUBP w Warszawie).

W latach 60. kamienice wzniesioną z czerwonej cegły otynkowano.

8 kwietnia 2014 roku na ścianie odsłonięto tablice upamiętniającą ofiary reżimu komunistycznego.

31 marca 2015 roku dzięki staraniom praskich społeczników - m.in. Stowarzyszeniu Kolekcjonerzy Czasu piwnice z inskrypcjami martyrologicznymi oraz drzwiami do cel stanowiące jedne z nielicznie zachowanych na terenie Warszawy świadectw zbrodni NKWD późnej WUBP zostały objęte ochroną konserwatorską.

W sierpniu 2015 roku spółka One Development sprzedało kamienicę firmie KROPKA BIS Sp z o.o. Dusza Pragi S.K.A, która w latach 2015-2017 dokonała remontu wraz z nadbudową.

W październiku 2017 roku wyburzona znajdujący się na podwórku murowany budynek garaży oraz niewielka kamieniczka (Środkowa 13A).

2 grudnia 2017 roku udało się pomyślnie sfinalizować przejęcie byłego aresztu przez IPN. Za ponad 500 m kw. piwnic i parteru w skrzydle od Strzeleckiej IPN zapłacił właścicielowi kamienicy 2 mln zł z budżetu państwa. IPN zamierza utworzyć placówkę edukacyjną, która zostanie powołana w budynku dawnej katowni.

Budynek posiada kilkadziesiąt lokali mieszkalnych rozmieszczonych w kilku klatkach schodowych.

W drugiej połowie stycznia 2018 roku specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji pod okiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka dokonali poszukiwań ofiar zbrodni popełnionych w dawnym areszcie NKWD i WUBP. W trakcie trwających trzy dni poszukiwań w obrębie wskazywanym we wspomnieniach byłych więźniów i mieszkańców Pragi, a tym samym w miejscu gdzie stały garaże mające maskować tajemnicę popełnionych zbrodni, nie odnaleziono ludzkich szczątków.

W dniach 26–27 lutego 2018 roku zespół specjalistów Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził kolejny etap prac poszukiwawczych na terenie byłej katowni NKWD. Drugi etap obejmował przebadanie byłych cel więziennych, a tym samym zweryfikowanie relacji więźniów wskazujących na możliwość dokonywania tam pochówku zamordowanych w trakcie śledztwa w areszcie osób, jak wskazuje np. powyższy fragment. Prace archeologiczne zostały zakończone, jednak w czasie ich trwania nie ujawniono szczątków ludzkich.

1 marca 2020 roku po dwóch latach latach prac adaptacyjnych została w budynku otwarta Izba Pamięci "Strzelecka 8" - poświęcona więźniom aresztu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

IP/AS/TJ

Ciekawostki

Kamienica została wzniesiono w miejscu rozebranej drewnianej zabudowy.
Kamienica przed wojną posiadała adres Środkowa 13.

Więcej na ten temat

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Strzelecka 8

Ciekawostki

Więcej na ten temat

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Kultowe targi Slow Weekend #Prezenty powracają na PGE Narodowy

Treningi zimą - jak zadbać o siebie w chłodne dni?

Zimowa magia w Promenadzie – grudniowe atrakcje dla całej rodziny!

Działka przy Grodzieńskiej wystawiona na sprzedaż. Cena wywoławcza 1,3...

Dowócy Batalionów AK "Gustaw" i "Harnaś" upamiętnieni muralem na Gocławiu

Odnowiony słup sieci transformatorowej wrócił na Pragę

Najczęściej czytane

Inżynierska 6

Drwęcka

Chodakowska 19/31

Stanów Zjednoczonych 34

Markowska 13

Osiedle "Ostrobramska - Trzy Wieże"

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (3316)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty