Środkowa 13

Ulica Środkowa 13 - kamienica wielorodzinna na Nowej Pradze w dzielnicy Praga Północ w Warszawie.

Pierwotnie trzypiętrową kamienice wzniesiono w latach 1939-1940 dla Zygmunta Jórskiego. Jej projektantami byli A. i Tadeusz Ptaszyńscy.

W okresie okupacji kamienice zasiedlili tzw. dzicy lokatorzy, usunięci przez Rosjan po zdobyciu Pragi we wrześniu 1944 roku.

W kamienicy mieściła się główna kwatera NKWD na obszar Polski Lubelskiej, gdzie czasowo urzędował gen. Iwan Sierow.

Jak wynika z ustaleń IPN, tutaj miała swoją bazę grupa operacyjna płk Pawła Michajłowa, w której skład wchodzili rodzimi funkcjonariusze bezpieki (m. in. Józef Światło).

Do kamienicy zwożono żołnierzy polskiego ruchu niepodległościowego, a piwnice pełniły funkcję więzienia. W pomieszczeniach na piętrach urządzono pokoje przesłuchań. W założeniu areszt miał pełnić funkcję przejściową dla obozu w Rembertowie, jednak jak wynika z relacji świadków, wykonywano tu także egzekucje skazańców, a wielu z osadzonych umierało w wyniku obrażeń odniesionych podczas przesłuchań.

Zgodnie z ustaleniami IPN obiekt stracił na znaczeniu jesienią 1945 roku, kiedy został przejęty przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (dalej WUBP) w Warszawie na cele aresztu podręcznego.

Po likwidacji aresztu, najprawdopodobniej w 1948 roku budynek zasiedlono, a piwnice oddano w użytkowanie lokatorom. Mieszkali tu m. in. dawni funkcjonariusze aparatu represyjnego jak Bronisław Szczerbakowski (b. oficer śledczy WUBP w Warszawie).

8 kwietnia 2014 roku na ścianie od strony ulicy Strzeleckiej 8 odsłonięto tablice upamiętniającą ofiary reżimu komunistycznego.

31 marca 2015 roku dzięki staraniom praskich społeczników - m.in. Stowarzyszeniu Kolekcjonerzy Czasu piwnice z inskrypcjami martyrologicznymi oraz drzwiami do cel stanowiące jedne z nielicznie zachowanych na terenie Warszawy świadectw zbrodni NKWD późnej WUBP zostały objęte ochroną konserwatorską.

W sierpniu 2015 roku spółka One Development sprzedało kamienicę firmie KROPKA BIS Sp z o.o. Dusza Pragi S.K.A, która w latach 2015-2017 dokonała remontu wraz z nadbudową.

W październiku 2017 roku wyburzona znajdujący się na podwórku murowany budynek garaży oraz niewielka kamieniczka (Środkowa 13A).

2 grudnia 2017 roku udało się pomyślnie sfinalizować przejęcie byłego aresztu przez IPN. Za ponad 500 m kw. piwnic i parteru w skrzydle od Strzeleckiej IPN zapłacił właścicielowi kamienicy 2 mln zł z budżetu państwa. IPN zamierza utworzyć placówkę edukacyjną, która zostanie powołana w budynku dawnej katowni.

W drugiej połowie stycznia 2018 roku specjaliści Biura Poszukiwań i Identyfikacji pod okiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka dokonali poszukiwań ofiar zbrodni popełnionych w dawnym areszcie NKWD i WUBP. W trakcie trwających trzy dni poszukiwań w obrębie wskazywanym we wspomnieniach byłych więźniów i mieszkańców Pragi, a tym samym w miejscu gdzie stały garaże mające maskować tajemnicę popełnionych zbrodni, nie odnaleziono ludzkich szczątków.

Budynek posiada kilkadziesiąt lokali mieszkalnych rozmieszczonych w kilku klatkach schodowych

Więcej na ten temat

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Środkowa 13

Więcej na ten temat

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Remont Kaleńskej 12 na granicy opłacalności. Czy uda się uratować ponad...

Koniec dyspensy. Wierni są ponownie zobowiązani do uczestniczenia we Mszy...

Na Pradze Południe odsłonięto tablicę pamięci Józefa Piłsudskiego

Perła Szmulowizny w rejestrze zabytków. Układ urbanistyczny...

"Jestem zadowolony, bo wracam do siebie". Na Łochowską 31 wrócili dawni...

Remont torów na Kawęczyńskiej w dwa weekendy. Będą zmiany w organizacji...

Najczęściej czytane

Białostocka 10/18 - Szkoła Podstawowa nr 73

Osiecka 28/32

Grochowska 346/348 - Liceum im. Jakuba Jasińskiego

Objazdowa 3

Białowieska 22

Osiedle "Ostrobramska - Trzy Wieże"

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (2639)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty

Konto