Toggle navigation
Start
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2024
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt
Strona główna
Praga
Zabytki Pragi
Dom Pracy im. Mańkowskich
Zabytkowy budynek przy ul. Wileńskiej 69 powstał w latach 1899-1901, ufundowany przez Jadwigę i Wacława Mańkowskich jako ośrodek opiekuńczo-wychowawczy dla chłopców.
Neogotycki budynek zaprojektowali Władysław Adolf Kozłowski i Apoloniusz Nieniewski.
Budynek podczas oddania go do użytku poświęcił arcybiskup warszawski Wincenty Chościak - Popiel.
Na parterze budynku pierwotnie mieściły się dwie sale lekcyjne, pracownia krawiecka i ambulatorium. Na pierwszym piętrze umieszczono pracownie rzemieślnicze, kuchnię, umywalnię i toaletę. Drugie piętro mieściło dużą salę z chórem, sypialnię wychowanków oraz mieszkanie nauczyciela - Antoniego Bączkowskiego. Choć trudno w to uwierzyć, dom przyjmował nieraz 300 chłopców, którzy kształcili się tu na szewców, krawców czy stolarzy.
Dom Pracy dla Chłopców im. Wacława Mańkowskiego - tak brzmiała oficjalna nazwa zakładu - miał na celu wychowanie i kształcenie religijno-narodowe ubogich chłopców w wieku 7-14 lat, wyznania rzymskokatolickiego. Chłopcy mieli zapewnione skromne utrzymanie, uczyli się rzemiosł, uczęszczali do 4-klasowej szkoły z lekcjami języka polskiego.
Po wybuchu I wojny światowej zakład przechodził ciężkie kryzysy. Wielu majstrów-instruktorów szewstwa, introligatorstwa, stolarki powołano do wojska. A jednocześnie wydarzenia wojenne skłaniały do rozszerzenia zakresu pomocy społecznej.
Jesienią 1917 roku założycielom fundacji i jej pracownikom przychodzą w sukurs księża Marianie na czele z bł. Jerzym Matulewiczem i ks. Władysławem Łysikiem, którzy przejmują na własność zgromadzenia Dom Pracy im. Mańkowskich.
Z księżmi i zawsze liczną grupą świeckich współpracowników współdziałało Zgromadzenie Sióstr Imienia Jezus. W roku 1919, kiedy to zakład z otwartego przekształcił się w zamknięty, dyrektorem dzieła został ks. Władysław Łysik, marianin. Od 1924 roku kierownikiem zakładu i czterooddziałowej szkoły był ks. Władysław Lewicki.
W celu ożywienia życia religijnego została stworzona na terenie Zakładu "Krucjata Eucharystyczna" oraz Koło Ministrantów. W latach trzydziestych ogólny nadzór nad Zakładem, również finansowy i administracyjny, objął jako kurator ks. Włodzimierz Jakowski MIC.
Od początku istnienia Zakładu na II piętrze domu przy Wileńskiej była kaplica poświęcona Niepokalanej z Lourdes.
Dom dla chłopców działał w okresie okupacji, stając się również miejscem tajnego nauczania, magazynem i punktem konspiracyjnym Armii Krajowej.
Od 4 października 1939 dzięki poświęceniu ks. W. Łysika w domu przy ulicy Wileńskiej 69 istniała w trudnych warunkach okupacji kuchnia dla ubogich i potrzebujących wydająca około 3 tyś posiłków dziennie. Obok działalności charytatywnej, księża Marianie prowadzili tajne nauczanie.
Tuż po wyzwoleniu Pragi mieścił się tu szpital wojskowy, później szkoła. Placówka przetrwała do 1950 r., kiedy to została zlikwidowana przez władze, zaś sam budynek stał się domem parafialnym kościoła Matki Boskiej z Lourdes.
W dniu 4 grudnia 1982 roku dawny Dom Pracy im. Mańkowskich wraz z kaplicą MB z Lourdes zostały objęte ochroną konserwatorską.
W latach 2003-2005 wnętrza zabytkowego dawnego Domu Pracy im. Mańkowskich zostały gruntownie zmodernizowane.
W latach 2014-2015 została odnowiona ceglana elewacja neogotyckiego budynku.
TN/KM/TJ/AD
Ciekawostki
Pierwotnie budynek miał adres Wileńska 63.
W czasie II wojny światowej przez tereny domu wynoszono z przyległych terenów kolejowych węgiel i zboże, uszczuplając w ten sposób niemieckie zasoby.
Od 1998 przez kilka lat w budynku miał swoją pierwszą siedzibę Ośrodek Hospicjum Domowe Zgromadzenie Księży Marianów.
Więcej na ten temat
Jadwiga i Wacław Mańkowscy
Kościół Matki Bożej z Lourdes
Marianie na Pradze
ks. Władysław Łysik
Ulica Wileńska
Obiekty
Wileńska 69
Dodaj komentarz
dowolny wyraz 6 literowy:
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii
Najnowsze informacje
Historyczny słup sieci transformatorowej przejdzie kolejną konserwację
Mieszkańcy przeciwko likwidacji sklepu "Biedronka". Petycję podpisało już...
Ksiądz dr Tomasz Sztajerwald mianowany biskupem pomocniczym diecezji...
Praskie kasztanowce dobrze chronione przed szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem
Rośnie liczba wiernych w kościele przy Ratuszowej
230. Rocznica Rzezi Pragi. Harmonogram obchodów
Najczęściej czytane
Dworek Szuszkiewicza
Cmentarz starowierców na Kamionku
Instytut Weterynaryjny SGGW
Cerkiew św. Marii Magdaleny na Pradze
Cmentarz Kamionkowski
Cmentarz choleryczny na Pradze
Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco
Baza firm (3316)
Czas wolny
(115)
Dom i ogród
(131)
Dziecko
(130)
Edukacja
(71)
Finanse
(71)
Gastronomia
(473)
Motoryzacja
(330)
Noclegi
(26)
Sport
(66)
Ślub
(39)
Uroda
(177)
Usługi
(239)
Zakupy
(873)
Zdrowie
(462)
Zwierzaki
(21)
Dodaj firmę od 49zł
Baza instytucji
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Polecamy
Zagadki
Bezpłatne ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Polityka prywatności
Regulamin
Mapa strony
Patronaty
Start
Info
Praga
Firmy
Instytucje
Ogłoszenia
Galeria
Reklama
Kontakt
x
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2024
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt