Izba Pamięci "Strzelecka 8" otwarta dla zwiedzających

Dodano: 27.02.2020, modyfikacja: 27.02.2020

Po dwóch latach prac adaptacyjnych zostanie 1 marca 2020 roku otwarta dla zwiedzających Izba Pamięci "Strzelecka 8" - poświęcona więźniom aresztu Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Jednocześnie pod tym adresem IPN zaprezentuje wystawę stałą pt. "Czerwona mapa Warszawy".

"Śmierć naszym wybawieniem"

W budynku przy ulicy Strzeleckiej 8 funkcjonowała druga co do wielkości powojenna katownia aparatu represji w stolicy. Mieścił się tu areszt NKWD i UB, w którym przetrzymywani byli m.in. żołnierze podziemia niepodległościowego. O szczególnej wartości historycznej budynku świadczą zachowane inskrypcje, wydrapane przez ofiary komunistycznego reżimu na ścianach i framugach. Miejsce to wpisuje się w zakres ustawowych zadań Instytutu Pamięci Narodowej, który od 2004 roku podejmował starania w celu ochrony obiektu i utworzenia w nim miejsca pamięci.

Placówka przy Strzeleckiej to żywa lekcja historii. Można posłuchać głosu głosu osób, które były tu przetrzymywane i katowane. Ich relacje zostały udostępnione w nowoczesnej formie audiowizualnej, tak żeby zwiedzający mogli usłyszeć świadków historii i lepiej zrozumieć realia życia w sowietyzowanej Polsce.

W zbiorach IPN zachowały się także wspomnienia jednego z więźniów aresztu – Jerzego Skorupińskiego „Bema”, który opowiadał o przesłuchaniach. "NKWD chciało się dowiedzieć, kim naprawdę jest pan Miński. Katowali go w nieludzki sposób, aby się przyznał, do jakiej należy organizacji i po co przyjechał ze Śląska do Warszawy. Powiedziano mu, że dostanie 200 batów. Wymierzono mu karę wstępną 200 batów, miał sobie wybrać pałkę i tą pałą okładało go leżącego dwu bojców, inni stali mu na rękach i nogach. Dodatkowo nakazano mu liczyć, gdyż jak się pomyli, mieli zacząć od nowa".

Miejsce kaźni polskich bohaterów przy ul. Strzeleckiej było wyjątkowo ważnym adresem na warszawskiej mapie komunistycznego terroru. Zanim jesienią 1945 roku zainstalowano tam Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (funkcjonujący do 1948 roku, po czym budynek zasiedlili pracownicy aparatu represji i ich rodziny), przez blisko rok działała w tym miejscu Kwatera Główna NKWD na obszar tzw. Polski Lubelskiej, w której urzędować miał gen. Iwan Sierow, współodpowiedzialny za zbrodnię katyńską, a także m.in. organizator podstępnego aresztowania 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w marcu 1945 roku. Przez piwniczne cele przewinęły się setki rzekomych "wrogów ludu"; część z nich komuniści wywieźli do obozu w Rembertowie.

Godziny otwarcia

Placówka będzie otwarta dla zwiedzających 1 marca 2020 w godz. 11.00–16.00, od 2 marca 2020 (od poniedziałku do piątku) w godz. 10.00–18.00.

IPN/TJ