Praski wodociąg

Dawny budynek wodociągu i wieża ciśnień znajdował się przy obecnym Wybrzeżu Szczecińskimi między ulicami Kłopotowskiego a Okrzei w Warszawie.

Bezpośrednim przyczynkiem do wybudowania wodociągu na prawym brzegu Wisły był wielki pożar Pragi z 1868, po którym namiestnik Berg polecił warszawskiemu magistratowi budowę wodociągu, mogącego w razie potrzeby dostarczać wodę do gaszenia pożarów na Pradze.

Ludność prawego brzegu zaopatrywała się w wodę z niewielu studni podwórkowych i dwóch większych studni publicznych oraz bezpośrednio z Wisły. Było, co prawda, kilka źródeł wody pitnej wypływających z wydm Bródna i Targówka, ale to nie wystarczało na przykład do gaszenia częstych pożarów.

Budynki wodociągu zostały wzniesione w latach 1868-69 inż. Alfons Grotowski. Projektantami budynku byli architekci: Zygmunt Kiślański i Edward Cichocki.

5 października 1869 skuteczność systemu została sprawdzona przy kranie pożarowym na targu końskim, zaś próby dokonali namiestnik Fiodor Berg, prezydent Kalikst Witkowski i inni dygnitarze - data uruchomienia wodociągu została zapisana cyframi rzymskimi (MDCCCLXIX) nad wejściem do wieży zbiornika wody od strony Wisły.

Wodę do zbiornika pobierano z Wisły. Nie była to niestety woda filtrowana. Wodę zasysała rura o długości 53 m do pompowni, gdzie początkowo znajdowała się jedna, a później dwie maszyny parowe. Zbiornik wody miał pojemność 906 metrów sześciennych. Wieża ciśnieniowa miała wysokość 18,3 metra nad poziomem Wisły. Konstruktor wodociągu na wypadek uszkodzenia pomp parowych wyposażył wodociąg w pompę-kierat, który obracany mógł być przez dwa lub cztery konie.

Obsługa wodociągu usadowiła się w dawnej Komorze Wodnej (dziś Urząd Stanu Cywilnego przy Kłopotowskiego 1/3), która podówczas była w ruinie. Wodociąg praski dostarczał 3.800 metrów sześciennych wody dziennie do sieci ulicznej, liczącej początkowo 1 kilometr długości, a w ostatnich latach istnienia 9,8 km. Mieliśmy wówczas na Pradze 28 hydrantów pożarowych, 12 ujęć wody usytuowanych na ulicach i sieć przewodów wodnych doprowadzonych do 33 budynków mieszkalnych, Szpitala Praskiego, fabryk oraz obiektów wojskowych carskiej Rosji rozlokowanych na Pradze.

Wodociąg działał przez 27 lat do roku 1896. Jego funkcję przejęły od 1892 roku wodociągi Lindleya, których sieć zbudowano w Polsce.

W chwili likwidacji w 1896 Wodociąg Praski dostarczał 3800 metrów sześciennych wody dziennie. Powodem likwidacji było przyłączenie Pragi do systemu wodociągu Lindleya działający na lewym brzegu Wisły od 1886. Od tego momentu filtrowaną wodę na Pragę tłoczono rurą podczepioną do mostu Kierbedzia.

Uszkodzone w trakcie II wojny światowej zabudowania zostały rozebrane po 1945 roku.

Szymon Patoka/Paweł Elsztain/TJ

Ciekawostki

W latach 1930-33 oglądałem tutaj resztki ceglanego domku z zasypanym otworem jakby studziennym. Były to pozostałości pierwszego praskiego wodociągu - wspomina Paweł Elsztein.
Dziś na miejscu danego wodociągu wznosi się budynek przy Kłopotowskiego 2.

Więcej na ten temat

Obiekty

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Praski wodociąg

Ciekawostki

Więcej na ten temat

Obiekty

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Koncert kolęd z Rodziną Pospieszalskich na Gocławiu

Zielony projekt z BO wyrzucił kierowców z chodnika. Będzie pas zieleni

Konserwatorka dzieł sztuki przeprowadziła prace ratunkowe polichromii z...

Nie mieli łatwego życia. Uciążliwy sygnał został wyłączony

Najważniejsze wydarzenia 2024 roku w Warszawskim ZOO i plany na przyszłość

Akademia LEGO Pana Kleksa od 13 do 18 stycznia w Promenadzie!

Najczęściej czytane

Powszechny Dom Towarowy "Praga"

Kolej jabłonowska

Bar Oaza

Dawne bary, restauracje i kawiarnie na Grochowie i Kamionku

Kino 1 Maj

Bazar "Ciuchy"

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (3315)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty