Olszynka Grochowska

Olszynką Grochowską nazywamy stosunkowo niewielki lasek położony w dzielnicy Praga Południe. Rozciąga się on na północny wschód od ulicy Grochowskiej, między obecnymi ulicami: Józefa Chłopickiego, Szeroką i Marsa.

Podczas Powstania Listopadowego Olszynką stała się terenem zaciekłych walk. W bitwie grochowskiej w dniu 25 lutego 1831 roku poległ generał Franciszek Żymirski. Po jego śmierci dowództwo przejął generał Józef Chłopicki. Raniony w nogi, przekazał z kolei dowodzenie generałowi Janowi Skrzyneckiemu. Olszynkę Grochowską opanowały tymczasem przeważające siły rosyjskie. Pomimo to długotrwała bitwa zatrzymała wojska rosyjskie na przedpolach Pragi i udaremniła im jej szturm. Olszynką Grochowska stała się symbolem historii polskiego patriotyzmu.

2 lipca 1916 roku działacze Towarzystwa Przyjaciół Grochowa ustawili na terenie dawnej Olszynki, przy zbiegu obecnych ulic Szerokiej i Traczy pamiątkowy, drewniany krzyż. 11 marca 1931 roku w 100. rocznicę bitwy odbyły się imponujące uroczystości związane z wmurowaniem kamienia węgielnego pod mauzoleum (w miejscu wcześniej planowanego kopca). Był to wyraz hołdu wobec tych, którzy krwią znaczyli drogę do niepodległości. W 1936 roku ufundowano żelazny krzyż i okolicznościową kamienną tablicę z wyrytym napisem. Przechodniu powiedz współbraciom, Że walczyliśmy mężnie i umierali bez trwogi, Ale z troską w sercu o losy Polski, Losy przyszłych pokoleń - o Wasze losy...

W XIX i na początku XX wieku większość drzew wycięto. Ostatnią, już uschniętą olchę z 1831 roku usunięto w 1935 roku.

Tereny Olszynki Grochowskiej były też objęte walkami w wojnie obronnej 1939 roku Od 14 do 27 września bronił się w tym rejonie stolicy 21 Pułk Piechoty Dzieci Warszawy, dowodzony przez pułkownika Stanisława Sosabowskiego. We wrześniu 1944 roku 1 Pułk Piechoty 1 Dywizji im. Tadeusza Kościuszki toczył tu boje, zakończone zdobyciem Pragi.

Po II Wojnie Światowej do ratowania Olszynki Grochowskiej przyczynił się wieloletni prezes Oddziału Grochów Towarzystwa Przyjaciół Warszawy Henryk Wierzchowski. Zasłużył sobie na przydomek Rejtana Warszawy.

W 1951 roku w zachodniej części Olszynki Grochowskiej powstał Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa.

Obecnie teren dawnej Olszynki Grochowskiej pokrywa częściowo las liściasty z przewagą brzozy, który od 24 listopada 1983 roku jest rezerwatem przyrody. Ochroną objęto prawie całe uroczysko leśne, wyłączając jedynie tereny zdewastowane, poprzecinane torami kolejowymi, liniami elektrycznymi, rurociągami.

Trzeba też pamiętać, że ta ziemia przesiąknięta jest krwią poległych 17000 żołnierzy. Należy to uszanować i zachować dla kolejnych pokoleń Polaków, aby mogli w tym miejscu rozmyślać o swojej polskości, o trudach zdobywania niepodległości Polski.


FW/TJ/WI

Ciekawostki

  • Niewielki lasek upamiętniono też w literaturze pięknej, m.in. w wierszach Konstantego Gaszyńskiego, Teofila Lenartowicza i Artura Or-Ota Oppmana, w prozie Walerego Przyborowskiego i w ówczesnej prasie.
  • Olszynka była celem licznych wycieczek grup literatów (m.in. członków warszawskiej cyganerii) oraz polityków. Tu latem 1878 roku odbyła się robotnicza majówka, podczas której przemawiał Ludwik Waryński.
  • W 1936 roku w toku prac melioracyjnych na terenie Olszynki Grochowskiej znaleziono resztki broni, skrawki umundurowania oraz kości poległych w walce. Szczątki te złożono w krypcie zbudowanej przy krzyżu.
  • Nazwę Olszynka Grochowska nosi również pobliskie osiedle, kanałek, ulica oraz przystanek kolejowy.

Więcej na ten temat


Galeria





Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia