Cmentarz Bródnowski

Cmentarz na Bródnie, zwany cmentarzem bródnowskim, znajduje się na ulicy św. Wincentego 83 na Bródnie. Jest to jeden z największych cmentarzy w Europie, ponieważ pochowanych jest na nim ok. 1,2 mln. ludzi.

Historia, i dzieje cmentarza, rozpoczynają się pod koniec XIX w.. W tym czasie, cmentarze warszawskie były bardzo przepełnione, a działo się tak, za sprawą gwałtownego wzrostu ludności. Za sprawą Sokratesa Strarynkiewicza - ówczesnego generała rosyjskiego, który pełnił rolę prezydenta Warszawy, w 1883 roku, zakupiono 65 hektarów gruntu na Bródnie.

Data, taka jak 20 listopad 1883 r, daje początek powstania nowej nekropolii. Właśnie tego dnia, za sprawą arcybiskupa warszawskiego Wincentego Teofila Popiela, zostaje poświęcony teren, na którym znajdować się będzie nowa nekropolia. Dzień później odbył się już pierwszy pogrzeb. Pochowano wówczas roczną dziewczynkę, słynnej polskiej tłumaczki, Marii Skibiniewskiej.

Pierwszym proboszczem, tzw kapelanem cmentarnym, został ksiądz Franciszek Kołaczewski, sprowadzony, z Mińska Mazowieckiego. Dla mieszkańców Warszawy, mieszkających po lewej stronie, cmentarz został udostępniony, 13 stycznia 1885 roku. Chowano na nim głównie, osoby ubogie, biedne, bądź z przytułków, na koszt miasta Warszawy. Cmentarz, został otwarty, dla wszystkich mieszkańców, dnia 14 czerwca 1887 roku.

Cmentarz Bródnowski nosił miano cmentarza dla ubogich, ponieważ opłaty za dokonanie pochówku, były stosunkowo niskie, w porównaniu z cmentarzem Powązkowskim, który uważany był, za cmentarz dla bardziej zamożnych mieszkańców Warszawy. W związku, z epidemią bardzo groźnej, i zakaźnej choroby, jaką jest cholera, zostało wyznaczone, specjalne pomieszczenie, dla osób nią zarażonych. W tym czasie nekropolia zaczęła się rozwijać, i powiększać aż do 114 hektarów, i tak pozostało do dnia dzisiejszego.

W 1924 r, powstało pierwsze ogrodzenie naokoło cmentarza od południowego zachodu, natomiast rok później od północnego zachodu. W 1926 r. zostało wzniesione ogrodzenie, od południa. Całe ogrodzenie zostało ukończone, w 1927 r., które liczyło 5 km.

W dniu dzisiejszym cmentarz liczy sobie osiem bram. Z czasem, ranga cmentarza uległa znacznym zmianom, a mianowicie, zaczęto chować na nim przedstawicieli różnych warstw społecznych, polityków, aktorów, żołnierzy, oraz wybitnych i znanych osób takich jak, Mieczysław Fogg,Roman Dmowski, Marian Glinka, Tony Halik, Szczepan Pieniążek,Witold Hryniewski, Wacław Jankowski, Aleksander Kakowski (metropolita warszawski) itp. W latach wojennych, partyzanci przechowywali tutaj broń i amunicję, niejednokrotnie również był kryjówką dla zbiegów, poszukiwanych przez gestapo.

Na owym cmentarzu mieszczą się trzy aleje, takie jak: Aleja Główna – prowadzi ona, od bramy I do bramy V, w połowie drogi, przecina ją Aleja Szeroka. Przy Alei Głównej mieszczą się groby, kardynała Aleksandra Kakowskiego, Romana Dmowskiego, oraz Mieczysława Fogga. Znajduje się także, przy niej kościół pw. Świętego Wincentego á Paolo, Aleja Główna,ma ok. 1,2 km długości, oraz 9 metrów szerokości. Aleja Szeroka – prowadzi od bramy VII do bramy IV, przecina Aleję Długą. Dołącza do niej Aleja Lipowa. Aleja Lipowa – prowadzi od nowej bramy III,oraz na samym końcu dociera do Alei Szerokiej. Nad cmentarzem Bródnowskim sprawował pieczę Komitet opieki. Powstał on w 1981 r. Przez 15 lat, dzięki różnym organizacjom, pod przewodnictwem Ryszarda Szołwińskiego, zebrano fundusze na odnowienie grobów, oraz pomników cmentarnych.

Na terenie cmentarza znajdują się dwa kościoły. Drewniany pw. św. Wincentego a Paulo oraz murowany pw. Matki Bożej Częstochowskiej. Od południowego-zachodu graniczy ze zdewastowanym Cmentarzem żydowskim na Bródnie.

Cmentarz Bródnowski posiada filię zlokalizowaną przy ul. Korkowej na Marysinie Wawerskim.

Wykaz niektórych osób spoczywających na Cmentarzu Bródnowskim:

LUDZIE PIÓRA

ACER-BARYLSKI JAN, 1890-1946, literat, 39L-6
CZARNOTA-BOJARSKI WACŁAW, 1921-1943, poeta, 18C-4
KAWECKI ZYGMUNT, 1876-1955, komediopisarz, 108H-2
OSTROMĘCKI BOHDAN, 1912-1979, poeta, 16E-4
RYMKIEWICZ ALEKSANDER, 1913-1983, poeta, 4H-4
SADOWSKI ROMAN, 1914-1979, poeta, 18F-6
STEBELSKI WŁODZIMIERZ, 1847-1891, poeta, 46H-4
TUR ARTUR, 1896-1968, literat, 11B-6

LUDZIE TEATRU I FILMU

BARTOSIK TADEUSZ, 1925-1985, aktor,
BERNATOWICZ-LEWKOWICZ, WŁADYSŁAW, 1882-1938, aktor, 15D-4
BIELECKI, ALFONS 1886-1943, aktor, 14E-1
BRODNIEWICZ FRANCISZEK, 1892-1944, aktor, 13B-5
CHIMANIENKO KRYSTYNA, 1934-1972, aktorka, 19A-4
CHMIELEWSKI ZYGMUNT, 1894-1978, aktor, 37B-3
DARSKI BRONISŁAW, 1905-1964, aktor, 82B-1
DERMANOWSKI-MAJSKI BOLESŁAW, 1906-1950, aktor, 33E-3
FERTNER EDWARD, 1891-1955, aktor, 13A-4
JAROCKI ZENON, 1931-1963, reżyser, 82B-3
JAROŃ-MACHOWSKI JANUSZ, 1908-1960, aktor, 94B-6
KOWALCZYK EDWARD, 1905-1978, aktor, 83D-6
KULESZA MARIA, 1912-1972, aktorka, 25G-2
KUROWSKA BOŻENA, 1937-1969, aktorka, 35D-3
LITYŃSKI WŁADYSŁAW, 1945-1970, klown, 39L-3
MARR JERZY, 1901-1962, aktor, 30D-2
MICHALAK STEFAN, 1906-1943, aktor, 3B-1
OSTROWSKI ZYGMUNT, 1895-1965, aktor, reżyser, 7C-5
PERZANOWSKA-CHMIELEWSKA STANISŁAWA, 1898-1982, aktorka, reżyser, 37B-5
ROSZKOWSKI CZESŁAW, 1909-1978, aktor, 20C-3
WIŚNIEWSKI EDMUND, 1915-1971, aktor, 98A-3
ZABOROWSKI PIOTR, 1950-1977, aktor, 25F-3
ŻÓRAWSKI SATURNIN, 1920-1977, aktor, 5B-2

MALARZE, RZEŹBIARZE, GRAFICY, FOTOGRAFOWIE, FILMOWCY

BENIA-WYGOWSKI EUGENIUSZ, 1937-1973, artysta malarz, rzeźbiarz, 110H-2
BRANDT STEFANIA, 1911-1980, artysta malarz, 19C-3
DĄBROWSKI TADEUSZ, 1911-1981, artysta malarz, 63H-1
DYBOWSKI STANISŁAW, 1895-1956, malarz, 112H-2
KOZŁOWSKI RYSZARD, 1906-1966, artysta grafik, 72E-1
KUJAWSKI HIERONIM, 1900-1944, artysta malarz, 37E-2
ŁAPIŃSKI ZYGMUNT, 1902-1936, filmowiec, 37E-6
MADEJOWSKI JAN, 1904-1956, artysta grafik, 82A-1
MIERZEJEWSKI FILIP, 1896-1935, litograf, 33E-5
PNIEWSKI ANDRZEJ, 1933-1971, artysta plastyk, 35L-2
RELIGIONI WANDA, 1864-1941, artysta malarz, 25B-3
SMORCZEWSKI ROMUALD, 1901-1962, artysta malarz, 57K-4
ŚWINIARSKI BOLESŁAW, 1888-1928, artysta malarz, 2C-3
TRZESZCZKOWSKI ANTONI, 1902-1977, artysta malarz, 77D-3
WASIEWICZ WŁADYSŁAW, 1881-1971, artysta rzeźbiarz, 29B-5
ZAJĄCZKOWSKI LEONARD, 1903-1979, operator filmowy, 15B-6
ZALEWSKI STANISŁAW, 1886-1958, artysta malarz, 1A-6
ZAWADZKI WŁADYSŁAW, 1912-1964, artysta malarz, 82B-1

MUZYCY I KOMPOZYTORZY

BUDKIEWICZ STEFAN, 1863-1924, artysta muzyk, 82A-5
BUZUK ANTONI, 1904-1968, muzyk, kompozytor, 11D-3
CELIŃSKI STEFAN, 1908-1950, pianista, 35E-5
CIEPIELEWSKI WACŁAW, 1910-1970, artysta muzyk, kompozytor, 29A-5/6
CZYŻ WŁADYSŁAW, 1924-1976, kompozytor, 11E-1
DĘBSKI CZESŁAW, 1908-1981, artysta muzyk, 110F-6
GOŁĘBIEWSKI WINCENTY, 1911-1981, artysta muzyk, 78D-2
JANICZ MIECZYSŁAW, 1921-1981, artysta muzyk, kompozytor, 10A-2
KAMIŃSKI EUGENIUSZ, 1904-1961, artysta muzyk, 17C-5
KMITOWA LIDIA, 1888-1967, artysta muzyk, skrzypaczka, 72E-6
KOLOSIŃSKI JERZY, 1907-1981, artysta muzyk, kompozytor, 2F-2
KOWALSKA ZOFIA, 1899-1979, artysta muzyk, wiolonczelistka, 53E-2
KOWALSKI LEONARD, 1886-1971, artysta muzyk, kompozytor, lutnik, 53E-2
KRZYŻEWSKI WINCENTY, 1900-1973, artysta muzyk, organista, 12A-6
LEWANDOWSKI BOLESŁAW, 1912-1981, artysta muzyk, dyrygent operowy, 71G-5
RACZYŃSKI KAZIMIERZ, 1896-1969, artysta muzyk, 11C-6
RELIGIONI WITOLD, 1894-1970, artysta muzyk, 25B-3
SKWARA STANISŁAW, 1909-1936, artysta muzyk, 49I-1
STECKIEWICZ WIKTOR, 1910-1959, artysta muzyk, 11E-3
STEFAŃSKI TADEUSZ, 1906-1963, artysta muzyk, 51E-1
SZYMAŃSKI LUDWIK, 1912-1971, artysta muzyk, 50H-3
WEJMAN EDWARD, 1900-1975, artysta muzyk, 21F-6
WESOŁOWSKI TADEUSZ, 1918-1972, artysta muzyk, kompozytor, 45E-6
WIECZOREK KAROL, 1920-1962, artysta muzyk, kompozytor, 50B-4
WORONIEWSKI WACŁAW, 1883-1946, artysta muzyk, 95A-3

ŚPIEWACY, TANCERZE I SPORTOWCY

BADOWSKI LEON, 1880-1960, śpiewak operowy, 17F-2
FOGG MIECZYSŁAW, 1901-1990, piosenkarz, 10A-1
GORZKOŚ MICHAŁ, 1884-1931, śpiewak operowy, 16A-4
KRAMAREW MARIA, 1898-1973, śpiewaczka operowa, 29A-5
MACISZEWSKI STANISŁAW, 1936-1981, choreograf, 41L-2
MISZCZYK STANISŁAW, 1910-1976, tancerz, choreograf, 2F-1
NOWOSAD-OSTROMECKA MARTA, 1925-1978, aktorka, śpiewaczka, 16E-4
ROY-SIWIK STANISŁAW, 1896-1954, śpiewak operowy, 110G-3
TURKOWSKA FRANCISZKA, 1897-1975, śpiewaczka operowa, 81A-3
WÓJCIKOWSKI LEON, 1899-1975, tancerz, choreograf, 63B-3
ŻELSKA HENRYKA, 1891-1952, śpiewaczka operowa, 6F-6
KOLCZYŃSKI ANTONI, 1917-1964, bokser

NAUKOWCY

CIEŚLAK JÓZEF, 1924-1980, doc. dr. inż. geodeta, 19D-1
DERYNG JAKUB, 1897-1980, prof. dr. farmacji, 71a-1
DIPONT MARIAN, 1913-1976, doc. dr. medycyny, 9b-5
DZIEWULSKI HILARY, 1891-1979, doc. elektryk, 51a-3
FIRLEJ-BRONIEWSKI WOTOLD, 1881-1939, prof. dr. elektryk, minister robót pub., 29a-6
FLESZAR MIECZYSŁAW, 1915-1973, prof. dr. geograf, 57k-4
GÓRZEŃSKI STEFAN, 1899-1961, dr. filozofii, historyk, 1B-5
HAGMAJER STANISŁAW, 1872-1949, dr. medycyny, 33A-3
HAGMAJEROWA MARIA, 1877-1957, lek. stomatologii, 33A-3
ILMUŻYŃSKI EUGENIUSZ, 1899-1976, prof. dr leśnik, 27C-1
JEŻ-JARECKI WŁADYSŁAW, 1921-1981, dr. etnografii, 67G-4
MILLAK KONDRAD, 1886-1969, płk. dr. weterynarii, 4C-6
OPALSKI WIESŁAW, 1905-1982, prof. dr. astronom, 69F-2
PIETRASZEWSKI WOJCIECH, 1931-1982, doc. dr. hab., architekt, 24H-1
POWIERTOWSKI HIERONIM, 1916-1983, prof. dr. medycyny, 8B-4
RYŻKO STANISŁAW, 1910-1974, prof. dr. radioelektronik, 55L-5
SHWARTZ TADEUSZ, 1905-1970, prof. dr. elektryk, 68E-6
STRASZEWICZ STEFAN, 1889-1983, prof. dr. hab., matematyk, 21F-1
TEUCHMAN JAN, 1909-1977, prof. dr. medycyny, 33I-6
TŁOCZEK IGNACY, 1902-1982, prof. dr. architekt, 3B-3
ZIENTARA BENEDYKT, 1929-1983, prof. dr. historyk, 11B-1

MOGIŁY ZBIOROWE

Członkowie cechu krawców, 73A-5/6
Działacze ruchu robotniczego, 19A-6
Księża diecezjalni, 6A (katakumby)
Mieszkańcy polegli w obronie Warszawy we wrześniu 1939r., 114H-2
Mieszkańcy Pragi rozstrzelani 2 VIII 1944r., 114H
OO. Bazylianie, 91A-3
OO. Franciszkanie, 91A-4
OO. Kapucyni, 90A-5
Pracownicy tajnej wytwórni granatów AK przy ul. Solec 103, 35D-4
SS. Benedyktynki Samarytanki Krzyża Chrystusowego, 30D-5/6
SS. Franciszkanki Rodziny Marii, 30D-1/2
SS. Służebnice Jezusa w Eucharystii, 30D-3
SS. Służebnice Niepokalanej Marii, 30D-3
SS. św. Michała Archanioła, 30D-5/6
SS. Urszulanki, 39H-3/4/5/6
Stowarzyszenie "Opieka nad dziewczętami", 23H-5/6
Stowarzyszenie "Opieka nad dziewczętami", 39H-1/2


Tanyeli/TP

Więcej na ten temat


Instytucje


Galeria




Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia