Gmach Dyrekcji Kolei Państwowych

Gmach Centralnej Dyrekcji Kolei Państwowych zbudowany został przy ul. Targowej 74, róg ul. Wileńskiej i al. Solidarności w Warszawie.

Został wzniesiony w latach 1928-1930 według nieco kontrowersyjnego projektu Mariana Lalewicza nawiązuje w swym kształcie do form klasycystycznych, co podkreśla dorycki portyk. Wykonawcą było zaś Towarzystwo Akcyjne Zakładów Przemysłowych Budowlanych Fr. Martens i A. Daab. Budynek posiada interesujący wystrój niektórych pomieszczeń w stylu art déco.

Od września 1944 r. mieścił siedzibę warszawskich władz miejskich, a od lutego 1945 r. centralne władze państwowe.

Od 2002 roku w budynkach znajduje się Oddział Regionalny PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

TP/PE/DW

Ciekawostki

Do 1915 roku w tym miejscu znajdował się Dworzec Petersburski. Został całkowicie spalony przez opuszczające Warszawę wojska rosyjskie. Nigdy go nie odbudowano, a na tym miejscu wyrósł gmach CDOKP.
Wielkim przegranym w opracowanie koncepcji nowego gmachu był Wacław Szuszkiewicz. Projektant prowizorycznego Dworca Wileńskiego i dworku w którym mieszkał na tym terenie. Jednak miasto wybrało projekt Mariana Lelewicza. Rozgoryczony Szuszkiewicz nie pogodzony z losem zrezygnował z pracy na kolei i wyjechał z kraju...
Po 1935 roku wmurowano uroczyście płaskorzeźbę popiersia Józefa Piłsudskiego na tympanonie budynku głównego. Płaskorzeźba dotrwała do 1939 roku. Obecnie w tym samym miejscu umieszczono płaskorzeźbę, przedstawiającą orła w koronie, nasze godło państwowe.
W 1944 r., kiedy po lewej stronie Wisły byli jeszcze Niemcy, w jego murach zaczynało swoje istnienie "Życie Warszawy". Powstało z inicjatywy ówczesnego prezydenta miasta - Mariana Spychalskiego. Pierwszym redaktorem był Bohdan Skąpski.
W latach 50. XX w. na dachu budynku stały nadajniki zagłuszające fale krótkie.
1 sierpnia 1944 przez kilka godzin budynek był we władaniu żołnierzy oddziału batalionu por. „Bolka” Obwodu Praskiego AK.
Budynek "wystąpił" w m.in. w następujących filmach i serialach:

    - Juliusz Machulski - film Kilerów dwóch (1999)
    - Andrzej Wajda - spektakl TV Bigda idzie (1999)
    - Roman Polański - film Pianista (2001)
    - Michał Kwieciński - serial TVP2 Czas honoru (2009-2010)
Na tyłach gmachów znajduję się tzw. dworek Szuszkiewicza.
Między gmachami do naszych czasów zachował budynek magazynowy (proj. W. Szuszkiewicz) prowizorycznego Dworca Wileńskiego, wzniesiony w 1920 r. w konstrukcji szkieletowej, przy ogrodzeniu od strony al. Solidarności. W 2009 r. starannie wyremontowany przez nowego użytkownika. Zachowano nawet ślady odłamków widoczne na belkach konstrukcji.

Więcej na ten temat

Galeria

Wasze komentarze

2014-07-16 11:49 MZM napisał:

Podobno tego rodzaju monografię przygotowano w centrali PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., które nie mogą się zdobyć na sfinalizowanie projektu.

2014-01-21 16:04 lord momo napisał:

Budynek od dawna nie należy do Oddziału Regionalnego PKP PLK S.A. (bo takowy w strukturach kolejowych już nie funkcjonuje). Oficjalnie jest to gmach centrali spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Swoją drogą, szkoda że nie powstała żadna książka na temat w/w budynku.