Synagoga na Pradze

Sytuacja społeczna na Pradze w drugiej połowie dziewiętnastego wieku była niezwykle dynamiczna ze względu na duże zróżnicowanie etniczne ludzi w niej mieszkających. Chodzi tutaj przede wszystkim o ludność żydowską. Ich liczba systematycznie zwiększała się, a w 1845 roku na Pradze stanowiła ponad 43 procent społeczeństwa.ÂÂ

Zaistniała więc realna potrzeba stworzenia ludności tam zamieszkującej odpowiedniej budowli sakralnej, w której mogliby oni wyznawać swoją religię. Już w XVIII znajdował się w tym miejscu dom modlitwy ufundowany przez Szmula Zbytkowera. W latach 1806-07 w tym miejscu powstała z inicjatywy Bereka Sonnenberga, syna Szmula Zbytkowera, drewniana synagogaÂÂ stanowiąca w tamtej chwili główną synagogę Pragi oraz chasydzki dom nauki. Obydwie budowle spłonęły podczas powstania listopadowego i to właśnie wtedy powstał pomysł zaprojektowania i wybudowania nowej świątyni.

Dzięki składkom oraz dzięki wsparciu finansowym Gabryela Bereksohna, syna Bera Sonneberga wzniesiono murowaną synagogę w 1836 roku. Głównym projektantem inwestycji został budowniczy Warszawy, Józef Grzegorz Lessel.

Powstała więc synagoga na planie koła w formie rotundy, co stanowiło nowatorskie rozwiązanie w ówczesnej Europie. Coraz lepsza sytuacja finansowa społeczności żydowskiej, która stale się poprawiała zaowocowała kolejnymi inwestycjami związanymi z działalnością tej gminy.

Szczególnie widoczne było to wokół ulicy Jagiellońskiej, gdzie powstawały takie instytucje jak: Izraelicki Dom Sierot, ÂÂ nazwany Żydowskim Domem Wychowawczym im. Michała Berg-sona, znanego żydowskiego działacza społecznego, czy też Elementarna Szkoły Wyznania Mojżeszowego. Następne lata końca dziewiętnastego i początku dwudziestego wieku także sprzyjała realizacji nowych przedsięwzięć. Wybudowano na przykład Żydowski Dom Akademicki.ÂÂ

W czasie ostatniej wojny Synagoga Żydowska została wielokrotnie sprofanowana i praktycznie doszczętnie zniszczona i ograbiona. Niemcy urządzili w niej "odwszalnię", a potem magazyn rzeczy zrabowanych. Większość ludności żydowskiej żyjącej na warszawskiej Pradze ucierpiało w wyniku represji lub zostało zmuszonych do opuszczenia stolicy. Pomimo tak trudnego czasu budowla jednak zdołała przetrwać wojenną zawieruchę. Zdziesiątkowana ludność żydowska, której udało się powrócić do stolicy na nowo rozpoczęła działania mające na celu odbudowanie dawnej społeczności. Oprócz starań dotyczących odbudowy synagogi, prowadzono w tych budynkach także i handel, np. w rzeźni mięsem koszernym, który trwał aż do lat pięćdziesiątych, pod czujnym okiem rabina. W 1949 roku została wpisana do rejestru zabytków.

Kiedy wydawało się, że druga wojna światowa była najgorszym scenariuszem, jaki mogła spotkać Synagogę na Pradze. Około 1954 roku liczący sobie ponad 100 lat budynek został decyzją, ówczesnych władz miejskich rozebrany, a na jego miejscu zdecydowano się urządzić miejsce zabaw - powstała tam górka saneczkowa.

Wielokrotnie w późniejszych latach powstawały projekty odbudowy dawnej świątyni. Powstały wokół tego projektu liczne konflikty, także i z samą społecznością żydowską, która miała zgoła odmienne plany, co do tamtejszych gruntów, które zamierzała odzyskać i wybudować tam apartamenty oraz powierzchnie biurowe. Na obecną chwilę wokół tej sprawy panuje impas i nie wydaje się, by w najbliższym czasie sytuacja uległa zmianie.

BM/TP

Więcej na ten temat

Ulica Jagiellońska
Józef Grzegorz Lessel

Galeria

Wasze komentarze

napisał:

Jagiellońska 28

2017-03-20 18:03

Y napisał:

No właśnie podajcie adres! GDZIE?! GDZIE?! GDZIE?!!!!!

2016-05-23 09:10

teddy napisał:

"Już w XVIII znajdował się w tym miejscu dom modlitwy ufundowany przez Szmula Zbytkowera. W latach 1806-07 w tym miejscu powstała z inicjatywy Bereka Sonnenberga, syna Szmula Zbytkowera". To znaczy gdzie???!!! W całym artykule nie ma takiej informacji. kto to pisał?!

2014-10-01 11:06

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Synagoga na Pradze

Więcej na ten temat

Galeria

Wasze komentarze

napisał:

Y napisał:

teddy napisał:

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Nowa nawierzchnia, pasy rowerowe i uporządkowane parkowanie. Weekendowe...

Plac zabaw czy grozy? "Strach iść tu z dzieckiem, przekleństwa i alkohol"

Zmodernizowano oświetlenie na Lubelskiej. Jest bezpieczniej i oszczędniej

Znów pożar w pustostanie. Ile można czekać na zwrot własności?

Będzie druga estakada na skrzyżowaniu ulic Marsa i Żołnierskiej

Jaki plan miejscowy dla rejonu Parku Skaryszewskiego? Ruszają konsultacje

Najczęściej czytane

Dawne bary, restauracje i kawiarnie na Grochowie i Kamionku

Bazar "Ciuchy"

Praskie Karno-Śledcze Więzienie III "Toledo"

Dworzec Petersburski

Kino Sorento

Bar Oaza

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (2607)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty

Konto