Kościół św. Stanisława na Skaryszewie

Kościół św. Stanisława na SkaryszewieDrewniany kościół pw. Świętego Biskupa Stanisława na Skaryszewie został zbudowany w 1644 roku w okolicy dzisiejszego skrzyżowania ulicy Okrzei i Wrzesińskiej.

Kościół św. Stanisława był budowlą stosunkowo niewielką, ale z dość bogatym wyposażeniem. Na samym początku pełnił funkcję filii kościoła parafialnego w Kamionie.

Już w 1645 roku powstało przy tym kościele Bractwo Aniołów Stróżów, którego celem były dzieła miłosierdzia niesione potrzebującym.

W czasie potopu szwedzkiego zniszczony został kościół parafialny na Kamionie. Na skutek tego parafię przeniesiono do odbudowanego kościoła Świętego Stanisława w Skaryszewie. Oficjalnie aktu tego dokonał 4 lutego 1681 roku biskup płocki Bonawentura de Niedzielsko Madaliński.

Parafia przy kościele Świętego Stanisława na Skaryszewie przez wiele lat pozostawała miejscem dużego oddziaływania duszpasterskiego. Kiedy w 1729 roku proboszczem został ks. Karol Kerni, dokończono urządzanie wnętrza kościoła, w którym znajdowało się osiem ołtarzy m.in. Imienia Jezus, Aniołów Stróżów, Św. Stanisława, Św. Floriana, Św. Józefa oraz należący do tutejszego bractwa różańcowego ołtarz MB Różańcowej. W ołtarzu głównym odbierała cześć gotycka figura Matki Boskiej Kamionkowskiej, przeniesiona w XVII stuleciu ze wzmiankowanej świątyni z sąsiedniego Kamiona.

Bryłę kościoła wieńczyła sygnaturka. Wokół świątyni rozciągał się cmentarz, gdzie w XVII i XVIII stuleciu chowano zmarłych mieszczan Pragi i Skaryszewa oraz osiadłą w pobliskich swych dworach szlachtę.

Przy kościele funkcjonowało przytulisko dla starców i nieuleczalnie chorych. Znajdowało w nim schronienie kilkunastu starców, którzy utrzymywali się z jałmużny, a z parafii otrzymywali raz na trzy lata ubrania.

Specyficzny etap w życiu parafii przy kościele Świętego Stanisława na Skaryszewie związany jest z ks. Janem Chryzostomem Bohomolcem. Młodszy brat znanego ks. Franciszka Bohomolca, po kasacie zakonu Jezuitów został duchownym diecezjalnym i w 1774 roku mianowano go proboszczem parafii praskiej.

Budynek świątyni przedstawiał wówczas bardzo smutny widok. Jego zniszczeń dopełnił pożar, który wybuchł na Pradze w 1782 roku. Żywioł zniszczył drewnianą kruchtę, dzwonnice oraz przytulisko na Skaryszewie i dom dla księży. Dzięki staraniom ks. Bohomolca kościół i budynki zostały szybko odbudowane.

W związku z regulacjami w zabudowie Pragi i okolicznych terenów, związanymi z napoleońskimi planami fortyfikacyjnymi na prawym brzegu Wisły, podjęto decyzję wyburzenia budynków od linii obecnej ulicy Targowej do Wisły.

Dokonano wówczas wielkich zniszczeń w zabudowaniach kościelnych. W 1806 roku, rozpoczęto wyburzanie od strony Skaryszewa. Jako jeden z pierwszych, rozebrany został kościół Świętego Stanisława, dzwonnica oraz sławna szkoła ks. Bohomolca i szpital dla ubogich. Parafię przeniesiono wówczas do księży Bernardynów, którym powierzono zarząd parafii.

Elementy z rozebranego kościoła na Skaryszewie zostały umieszczone w dzisiejszym kościele MB Loretańskiej przy ul. Ratuszowej, m.in. była to wspomniana figura Matki Boskiej Kamionkowskiej i ambona, gdzie znajdują się do chwili obecnej (dla statui Madonny jest to już trzecia praska świątynia, gdzie odbiera cześć).

Po 1816 roku rozpoczęło się na Pradze zagospodarowywanie wyburzonych na początku wieku obszarów. Niestety, nowi właściciele zagarnęli również place, na których wcześniej stały budowle kościelne. W ten sposób zajęto część cmentarza przy kościele Świętego Stanisława na Skaryszewie. Resztę tego terenu magistrat warszawski przeznaczył na urządzenia dla targowiska wołowego i nierogacizny.

Dziś po kościele, cmentarzu i parafialnych zabudowaniach nie pozostał żaden ślad. Warto jednak przypomnieć, iż odbiegająca na południe od ulicy Okrzei ulica Wrzesińska jeszcze przed wiekiem nosiła miano Kościelnej, na pamiątkę nieistniejącego już tu od stu lat kościoła.

Ostatnią pamiątką być może jest znajdujący się do dziś przy ul. Okrzei drewniany murowana kapliczka i krzyż, który z dużym prawdopodobieństwem wyznacza miejsce, gdzie się znajdował cmentarz i kościół św. Stanisława na Skaryszewie.

Zaś sam Skaryszew upamiętnia dziś ulica Skaryszewska na Kamionku.

W latach 2015-2016 w tym miejscu została zrealizowana inwestycja deweloperska Manufaktura Praska. Poprzedziły ją badania archeologiczne wykonane w połowie 2014 roku.



MS/MP/AS

Ciekawostki

  • Ks. Jan Chryzostom Bohomolec opowiedział się za Targowicą i za to postawiono go przed sądem, który uznał go za chorego psychicznie. Probostwo praskie wzięto wówczas w administrację narodową.
  • W okresie kiedy proboszczem był ks. Bohomolec parafia praska posługiwała się jego herbem -  trzema różami.

Więcej na ten temat


Obiekty


Galeria



Wasze komentarze

64x64

Nieslawaukrainie napisał:

Pragę zniszczono w odwecie za to, że mieszkańcy związani z kościołem katolickim i królem nie poparli Insurekcji Kościuszkowskiej, przez co podlegali represjom ze strony radykałów jakobińskich. Wszystko zostało politycznie wytarte o Suworowa i szturm Pragi, w którym dwukrotnie słabsze wojska rosyjskie rozgromiły dobrze okopane wojska powstańców.
2022-04-13 10:45
64x64

Rafał Wodzicki napisał:

Wyburzenia były związane z budową napoleońskiej twierdzy przyczółkowej Praga, w zasięgu której znalazł się kościół. Nakazano wyburzenia w promieniu 850 metrów od tej twierdzy, co praktycznie unicestwiło Skaryszew wraz z nazwą. Trzeba ją przywrócić na swoje miejsce. Są tacy, co twierdzą, że jest on w Parku Skaryszewskim, który ma nazwę po pastwisku miejskie zwanym skaryszewskie, ale jest na Saskiej Kępie. Ulica Kościelna była też nazywana Kościelną Praską (nawet na planie) dla odróżnienia od Kościelnej lewobrzeżnej.
2018-11-25 14:22

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia