Fabryka Czekolady "E. Wedel"

Fabryka Czekolady "E. Wedel" na Kamionku w dzielnicy Praga Południe powstała z inicjatywy Jana Wedla w latach 1927-30 wg proj. arch. Napoleona Czerwińskiego.

Historia firmy zaczęła się jednak znacznie wcześniej, bo już w 1851 roku przy Miodowej 12 w Warszawie Karol Wedel otworzył własny sklep , a przy nim parową fabrykę czekolady pod nazwą: Parowa Fabryka Czekolady p.f. "C. E. Wedel".

W 1865 roku przejął ją Emil Wedel. W 1870 roku przeniósł siedzibę na ulicę Szpitalną i po modernizacji znacznie rozszerzył zakres produkcji.

Obok obecnych budynków fabryki tuż obok południowej rogatki Grochowskiej w latach 20-tych XX wieku powstał budynek administracyjno-mieszkalny, w którym znajdowało się mieszkanie Wedla. W elewację wkomponowany został ornament w stylu art déco z inicjałem EW - Emil Wedel. Litery sprawiają wrażenie, jakby wyciśnięto je na torciku wedlowskim.

Od 1927 roku Jan Wedel rozpoczął wznoszenie na Pradze nowej fabryki. Zabudowania z szarej cegły z imponującą wieżą z zegarem powstawały etapami i co roku oddawany był jeden blok produkcyjny, kolejno wyprowadzany z ul. Szpitalnej. Maszyny do produkcji słodkości zostały sprowadzone z Niemiec i Francji.

W 1932 roku firma stała się spółką akcyjną, której kapitał zakładowy wynosił 6,5 tys. zł i składał się z 13 tys. akcji po 500 zł. Większość akcji skupiła w swoich rękach rodzina Wedla.

W latach 1940-1944 fabryka pracowała także dla potrzeb okupanta niemieckiego, lecz pomimo licznych represji załoga fabryki podejmowała akty sabotażu. Dzięki niej udaremnione zostały niemieckie plany wysadzenia wszystkich obiektów fabrycznych w powietrze, choć część budynków fabrycznych od strony ulicy Lubelskiej uległa zniszczeniu w czasie Powstania Warszawskiego.

W 1949 roku zakłady mimo protestów załogi znacjonalizowano, ale słynnej marki nie chcieli się pozbyć nawet komuniści - przyjęli nazwę Zakłady Przemysłu Cukierniczego im. 22 Lipca, dawny E. Wedel, a słodycze opatrywali podpisem właściciela (który do dziś widnieje m.in. na każdej kostce wedlowskiej czekolady).

W okresie Polski Ludowej fabryka specjalizowała się w produkcji czekolad, czekoladek, cukierków, chałwy, sezamek, herbatników, wafli, tortów pralinowych oraz wielu innych wyrobów cukierniczych poszukiwanych w kraju i eksportowanych do 30 państw Europy, Ameryki, Afryki, Australii i na Bliski Wschód.

W 1989 roku powrócono do pierwotnej nazwy i przystąpiono do procesu prywatyzacji zakładu.

W 1991 roku najsłynniejsza firma Wedel została przejęta przez PepsiCo. i trafiła na parkiet giełdy w Warszawie.

W 1997 PepsiCo. postanowiło wycofać akcje E.Wedel S.A. z warszawskiej giełdy. Spółka akcyjna przekształciła się w holding 4 spółek z ograniczoną odpowiedzialnością: Jedyna (czekolady), Delicja (ciastka), Syrena (cukierki) i Frito Lay Poland (słone przekąski).

W 1999 roku prawa do marki E. Wedel otrzymała brytyjska spółka Cadbury, a przedsiębiorstwo zaczęło działać pod firmą Cadbury Wedel. Tradycyjny charakter obu firm podkreślały podpisy właścicieli.

Od 2004 roku powstawały i działają do dziś, wzorowane na przedwojennej tradycji pijalnie czekolady i cukiernie E. Wedel. W tym samym roku aleja piesza na tyłach fabryki otrzymał patrona "Aleja Emila Wedla".

W 2007 roku został zapoczątkowany remont fabryki przy ulicy Zamoyskiego.

W styczniu 2010 roku spółka Cadbury Wedel została kupiona przez amerykański koncern spożywczy Kraft Foods; Komisja Europejska nie chcąc dopuścić do zmonopolizowania przez Krafta rynku czekolad w Polsce, nakazała sprzedaż Wedla (logo, sklepów, sieci pijalni czekolady i fabryki w Warszawie). Przetarg trwał do końca czerwca 2010 roku - nowym właścicielem został japoński koncern wielobranżowy LOTTE Group.

Obecnie w odnowionej fasadzie budynku funkcjonują już nowe laboratoria, linia Ptasiego Mleczka, nowe pomieszczania socjalne dla pracowników, nowe biura, jak również unikatowa pracownia ręcznie tworzonych pralin, które można kupić w sieci Pijalni Czekolady E.Wedel.

Na aktualnie oferowany asortyment E.Wedel wchodzą dobrze znane: ptasie mleczko, torcik wedlowski, mieszanka wedlowska, sezamki, chałwa, wafle, lizaki, cukierki, żelki, czekoladowe batoniki i czekolady oraz kakao.

TJ/WI

Ciekawostki>

W 1862 roku Karol Wedel przekazał firmę swojemu synowi Emilowi jako... prezent z okazji ślubu.
Aby zapobiec klonowaniu swojej marki przez wyroby pirackie Emil Wedel zdecydował się swoje wyroby... podpisywać!
W latach 20-tych XX wieku zakłady Wedla rywalizowały z firmą Fush. Wedel reklamował swoje karmelki: "100 smaków, a każdy inny", Fuchs ripostował: "100 smaków, każdy naturalny".
W okresie międzywojennym pracownicy zakładów byli objęci szeroko zakrojoną akcją socjalną, mieli do dyspozycji żłobek dla dzieci i przedszkole, przychodnię, wczasowisko w Świdrze i klub sportowy "Rywal" z kilkunastoma sekcjami; działało też kółko teatralne; budowane były domy dla pracowników.
W fabryce na Kamionku powstały powstały receptury słynnego Ptasiego Mleczka, Mieszanki Wedlowskiej, a także czekolady Jedyna.
W 1936 roku fabryka zakupiła samolot typu RWD-13, rozwijający prędkość 210 km/h, mogący pokonać dystans 600 km bez lądowania i poboru paliwa. Do Francji produkty dostarczane były bez obciążania adresatów kosztami.
Ciekawostką jest fakt, iż pomysł wysadzenia fabryka Wedla podsunął Niemcom proboszcz pobliskiego kościoła ksiądz Dąbrowski - ratując tym samym swoją świątynię na Kamionku.
Już 10 listopada 1944 roku fabrykę opuściła pierwsza partia słodyczy - 80 - kilogramowa paczka karmelków nadziewanych z ręcznie napędzanej maszyny Manag, którą wysłano do Lublina do dyspozycji PKWN.
Na tej fabryce 18 listopada 1945 roku zabłysnął pierwszy powojenny warszawski neon.
Zakłady Przemysłu Cukierniczego "22 Lipca" w Warszawie składały się w okresie PRL z 4 fabryk: Zakład 22 Lipca, dawniej E. Wedel, Zakład Syrena, dawniej F. Fuchs (dołączony w 1960), Zakład Milanówek, dawniej F. Pomorski, Zakład produkcji pieczywa Płońsk.
Jan Wedel słynął z dobroczynności. Z odszkodowania, które otrzymał za bezprawne używanie jego nazwiska przez państwową firmę, ufundował srebrne tło dla krzyża w ołtarzu kościoła ewangelicko-augsburskiego św. Trójcy przy pl. Małachowskiego. J. Wedel ufundował także pomnik I. Paderewskiego w Parku Ujazdowskim w Warszawie. Nie sposób wyliczyć licznych innych fundacji, przekazów celowych i pomocy indywidualnej.
W latach 90-tych XX wieku na tyłach fabryki udostępniono ujęcie wody oligoceńskiej. Zostało zlikwidowane w 2006 roku.

Więcej na ten temat

Galeria

Wasze komentarze

Aleksander napisał:

Dziękuję za ciekawy artykuł i serdecznie pozdrawiam! Aleksander Słowiński (prawnuk J. N. Czerwińskiego, architekta i projektanta farbryki Wedla z 1929 r.)

2021-12-04 15:56

Piotr napisał:

Wedel ufundował także trzy karabiny maszynowe w 1939 roku a samochody ciężarowe oddał do dyspozycji wojska ))).

2019-03-26 21:03

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Fabryka Czekolady "E. Wedel"

Ciekawostki>

Więcej na ten temat

Galeria

Wasze komentarze

Aleksander napisał:

Piotr napisał:

Dodaj komentarz

Najnowsze informacje

Lidl wkrótce otwiera nowy sklep i szuka pracowników

Miały walczyć ze smogiem a uschły po kilku miesiącach. Co poszło nie tak?

Miasto odnowi 1800 pustostanów. To "najwięcej od lat"

Klapkiem próbował strącić drona straży miejskiej

Nareszcie! Kopia "Fauna na Delfinie" wróciła do Parku Skaryszewskiego

Dawny budynek PZO zamienia się w stertę gruzu

Najczęściej czytane

Fabryka Czekolady "E. Wedel"

Zakład "Pollena-Uroda"

Stalownia Praska - Zbrojownia nr 2

WSK "PZL-WARSZAWA II"

Piekarnia Teodora Rajcherta

Państwowe Zakłady Tele-i Radiotechniczne "Dzwonkowa"

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Baza firm (2799)

Baza instytucji

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia

O nas

Nawigacja

Patronaty

Konto