Fabryka Cukrów i Czekolady "Franboli"

Dawna Fabryka Cukrów i Czekolady "Franboli” na Szmulowiźnie w dzielnicy Praga Północ powstała w 1922 roku z inicjatywy Bolesława Kiełbasińskiego.

Historia fabryki sięga 1918 roku kiedy to Bolesław Kiełbasiński, właściciel cukierni przy ulicy Marszałkowskiej 113 postanowił wraz z braćmi Franciszkiem i Ignacym założyć fabrykę czekolady na warszawskiej Pradze.

Fabryka została uruchomiona w 1922 roku na ulicy Śnieżnej 3. Choć nie należała do grona potentatów w swej branży, jak "Fuchs", czy dobrze znany i dziś "Wedel", to jednak miała na rynku ugruntowaną pozycję i zaczęła się szybko rozrastać i w 1936 roku zatrudniała już 140 robotników.

W 1931 roku naprzeciwko zabudowań fabrycznych wzniesiono pod nr 4 na potrzeby firmy piętrowy budynek biurowo-mieszkalny. Tym samym zabudowania "Franboli" zajęły całą przestrzeń niewielkiej uliczki Śnieżnej.

W 1934 roku firma miała swoje sklepy w Bydgoszczy, Katowicach, Królewskiej Hucie (Chorzów), Lublinie, Łucku, Łodzi, Poznaniu, Równem, Warszawie i Wilnie.

Zabudowania fabryczne ocalały z pożogi II wojny światowej i wkrótce zostały przyłączone do wznawiających swą działalność jeszcze prywatnych zakładów "Wedla".

PM/TJ/MK

Ciekawostki

Nietypowa nazwa zakładu powstała z połączenia pierwszych liter imion współwłaścicieli: panów Franciszka, Bolesława i Ignacego.
Na przełomie 1944/45 roku na Pradze w budynku biurowym przy ulicy Śnieżnej 4 mieszkał Bolesław Bierut.
Na budynku biurowym umieszczono monogram składający się z liter "I" oraz "K" to inicjały Ignacego Kiełbasińskiego, długoletniego dyrektora i współwłaściciela "Franboli".
W budynków fabryki czasie wojny nadawano ważne wiadomości za pomocą radiowęzła.