Rondo Waszyngtona

Rondo Jerzego Waszyngtona na Saskiej Kępie i Kamionku w dzielnicy Praga Południe w Warszawie.

Rondo zostało wytyczone około 1926 roku w związku z planami przedłużenie Alei Poniatowskiego w kierunku Grochowa - dzisiejsza Aleja Waszyngtona.

15 września 1946 roku przy rondzie od strony Parku Skaryszewskiego ustawiono pomnik poświęcony żołnierzom radzieckim, którzy polegli w tym miejscu w czasie walk o wyzwolenie Pragi.

W latach 1954-55 w bezpośredniej bliskości zbudowano w rekordowym tempie jedenastu miesięcy Stadion Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego.

W latach 1959-60 wg proj. Tadeusza Zielińskiego z zespołem wzniesiono przy rondzie dwa (Waszyngtona 2a, Francuska 49) niskie półokrągłe budynki mieszkalne ze sklepami w przyziemiu i dwiema kondygnacjami mieszkań. Elewacje o ciągłej linii okien określiły dobre proporcje i przemyślany detal z szarej cegły. Obok nich (Waszyngtona 2b) zgodnie z projektem Marka Leykama, w zbudowano w latach 1962-63 kilkunastopiętrowy punktowiec o pierwszej w Warszawie przeszklonej ścianie osłonowej, zwieńczony widoczną z dala ażurową konstrukcją, w formie leżącego, gigantycznego koła ze szprychami. Było to jedno z najpiękniejszych plastycznych osiągnięć architektury warszawskiej lat sześćdziesiątych.

W latach 1968-69 w związku z narastającym ruchem dokonano gruntowanej przebudowy ronda. W czasie prowadzonych prac: poszerzono wlot na rondo do 4-5 pasm ruchu, zmniejszono centralną wyspę, uporządkowano przebieg torów tramwajowych zmniejszając ilość przecięć z jezdnią, skomasowano wszystkie przystanki autobusowe i tramwajowe w jednym punkcie, wybudowano bezpieczne przejście podziemne.

W czasie trwających prac zlikwidowano również niewielką pętlę autobusową od strony Parku Skaryszewskiego oraz przeniesiono mogiły poległych żołnierzy na cmentarz-mauzoleum w Al. Żwirki i Wigury, zaś sam monument przesunięto w głąb parku.

Zrealizowany i obecny w swoim stanie do dziś projekt przebudowy Ronda opracowano w Pracowni Drogowej pod kierunkiem inżynierów: Leszka Frankiewicza i Stanisława Płońskiego. Zakończnie prac miało miejsce 21 lipca 1969 roku.

W 1988 roku przed głównym wejściem do Parku Skaryszewskiego od strony Ronda Waszyngtona ustawiono pomnik Ignacego Jana Paderewskiego.

Rok później, po przeciwnej stronie u wylotu ulicy Francuskiej, 27 października 1989 roku Edward Moskal - prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej odsłonił pomnik Jerzego Waszyngtona.

W latach 90-tych XX wieku w związku z funkcjonowaniem na terenie Stadionu Dziesięciolecia targowiska o nazwie Jarmark Europa część wolnej przestrzeni przejścia podziemnego zaadaptowano na kilkanaście niewielkich punktów handlowo-usługowych.

Od dnia 26 czerwca 2000 roku istniejąca od wielu lat w przestrzeni miejskiej nazwa: Rondo Waszyngtona uzyskała w wyniku głosowania warszawskich radnych podstawę prawną.

W 2011 roku przeprowadzono wymianę torów tramwajowych oraz nawierzchni na całym Rondzie Waszyngtona. Na zlecenie Zarządu Drug Miejskich przeprowadzono też prace remontowe w przejściu podziemnym pod rondem.

29 stycznia 2012 roku oficjalnie został otwarty pobliski Stadion Narodowy.

Obecnie do Ronda Waszyngtona prowadzą następujące ulice:

od północy: Aleja Zieleniecka, łącząca Saską Kępę z Pragą Północ;
od wschodu: Aleja Waszyngtona, prowadząca na Grochów;
od południa: ulica Francuska - dojazd do Saskiej Kępy i Gocławia;
od zachodu: Aleja Księcia Józefa Poniatowskiego, prowadząca do Śródmieścia, poprzez Most Poniatowskiego

Rondo Waszyngtona jest ważnym węzłem komunikacyjnym. Przystanki tramwajowe mają tu następujące linie: 7, 8, 9, 22, 24, 25. Przebiegają tu również trasy licznych linii autobusowych: 102, 111, 117, 123, 138, 146, 147, 158, 166, 507, 509, 517, 521, E-5, N14, N22, N24, N64 oraz N72.

Liczne są również autobusy prywatnych przewoźników, z których większość jeździ przez Otwock albo Mińsk Mazowiecki.

TJ/JM

Ciekawostki

Początkowo rondo nazwano Placem Paryskim, następnie zaś Placem Poniatowskiego.
Wg pierwotnych, przedwojennych planów od Ronda miało gwiaździście odchodzić nie cztery, a pięć ulic. Piątą miała być ulica Elsterska.
W 1953 roku powstał socrealistyczny projekt (arch. arch. M. Leykam, E. Fetling, D. Gloech, M. Marconi, H. Marconi, D. Strachocka, W. Szrej, M. Ulatowska, A. Wirth) zabudowy placu. Rondo z dwu stron otoczyć miały półkolem niskie budynki z potężnymi kolumnadami. Niby antyczne propyleje ujmować miały wjazd na ulicę Francuską. Kolumny miały uzyskać wysokość 10 metrów, zaś długość frontu obydwu gmachów miała wynieść 250 metrów. Narożne partie budowli proponowano zwieńczyć attykami, nad którymi rozsiadłyby się kamienne alegorie. Wewnątrz, obok licznych pracowni, miały się znaleźć obszerne sale wystawowe i reprezentacyjne hale wejściowe, wykładane marmurami, zdobione sztukateriami i rzeźbami.
Unikalny w swojej formie wieżowiec był mało praktyczny. W mieszkaniach nie sposób było mieszkać. Zimą było tu potwornie zimno, latem panowały nieznośne upały. Mieszkańcy protestowali, aż w 1973 roku szklaną elewację zdemontowano, a w jej miejscu wymurowano normalną, ceglaną ścianę ze zwykłymi oknami.
Od 1963 roku znajdujący się przy Rondzie sklep Jubilera zdobiła mozaika ścienna wykonana przez Wandę Gosławską. Praca została jednak zniszczona na początku lat 90-tych XX wieku...
Przez wiele lat wieżowiec przy Rondzie zdobił charakterystyczny neon firmy "Jubiler" z zegarem.
19 listopada 2010 na rondzie doszło do czołowej kolizji dwóch tramwai linii 8 i 24. Dzień wcześniej tj. 18 W doszło do wykolejenia tramwaju linii 24.ÂÂÂÂÂ
Cykl świateł dla pieszych nie pozwala na przejścia na drugą stroną ronda w ciągu trwania jednego cyklu.