Cmentarz starowierców na Kamionku

fot. Leonard Sempoliński, 1948 r.
Cmentarz starowierców (raskolników) na Kamionku został założony najprawdopodobniej w 1831 roku w związku z pochówkiem żołnierzy rosyjskich poległych w bitwie o Olszynkę Grochowską.

W przewodnikach po Warszawie nie często wspominano o tym cmentarzu. W 1893 r. odnotowano jednak, iż:

"Posuwając się nią [ul. Grochowską - przyp. TJ] ciągle, spotykamy po prawej ręce, na łąkach ku Saskiej Kępie spływających gładką płaszczyzną, niewielki oryginalny cmentarzyk, t.z. starowierców otoczony murem.".

Kolejna wzmianka o tej niewielkiej nekropoli pochodzi z 1904 roku. "Cmentarz starowierców z nagrobkami świeżej daty (...) posiada kilka oryginalnych i ładnych pomników, między niemi wyróżnia się piękną budową grób rodziny Machotkinów, dobrodziejów cmentarza."

Ostatni odnotowany pochówek na tym cmentarzu miał miejsce w 1908 roku. Stanęły wówczas trójramienne krzyże na wysokich cokołach (groby rodziny Machotkinów). Rodzina ta była jednocześnie właścicielem gruntu do 1945 roku.

Na początku XX wieku po dwóch stronach cmentarza wzniesiono fabryki. Była to Fabryka Motorów "Perkun" oraz Towarzystwo Akcyjne Fabryk Tlenu i Aparatów "Perun".

"Perkun" został wysadzony w powietrze przez wycofujących się Niemców w 1944 roku. Na jego miejscu około 1950 roku wzniesiono osiedle "Grochów I", którego mieszkańcy mieli widok na opuszczony cmentarz.

Cmentarz który przetrwał obie wojny światowe decyzją władz miejskich z dnia 27 lipca 1961 roku został formalnie zamknięty i przeznaczony do likwidacji.

Groby z cmentarza przy ulicy Grochowskiej 307 zostały przeniesione na Prawosławny Cmentarz Wolski. Kilkadziesiąt nagrobków starowierów (niestety, nie odtwarzając katafalków) umieszczono w specjalnej kwaterze w północno-zachodniej części cmentarza. Ostatnim aktem była likwidacja bramy wejściowej, która stała tam aż do 1970 roku. Obecnie, w jej miejscu stoi niewielki pawilon - przez wiele lat służył jako kwiaciarnia zaś od 2003 roku mieszczą się w nim usługi wulkanizacyjne.

Na początku października 2017 roku na terenie cmentarza ustawiono tablice informacyjną przybliżającą jego historię. Projekt zgłoszony i wybrany przez mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego miał w intencji autora Patryka Bieleckiego również ochronę tego zielnego dziś terenu przed dopuszczą w planie miejscowym zabudową.

Obecnie na terenie dawnego cmentarze jest skwerek i chodnik prowadzący od ul. Grochowskiej do ul. Stanisława Augusta.

TJ/TP

Ciekawostki

  • Według jednej z wersji cmentarz raskolników założono przed 1875 r. a jego powstanie nie było związane z pochówkiem kilkuset kirasjerów pułku Małorosyjskiego pod dowództwem Aleksandra P. Zona, poległych w 1831 roku w okolicach Pomnika Budowy Szosy Brzeskiej.


Więcej na ten temat


Obiekty


Galeria




Wasze komentarze

64x64

aNeta napisał:

Z jakiego źródła pochodzą informacje na temat grobów Staroobrzędowców?
2022-07-18 18:26

Dodaj komentarz

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii

Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco

Polecamy

Bezpłatne ogłoszenia