Toggle navigation
Start
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2023
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt
Strona główna
Praga
Fabryki Pragi
Fabryka maszyn młyńskich C. Skoryna
Dawna fabryka maszyn młyńskich C. Skoryny mieściła się przy ulicy Olszowej 14 na Starej Pradze w Warszawie.
Jakub Skoryna w roku 1794 założył przy ul. Brukowej nr hip. 409 (obecnie wschodni narożnik ulic Okrzei i Panieńskiej) fabrykę kamieni młyńskich. Miał on trzech synów: Michała Nikodema, Krystiana Walentego i Józefata Władysława
Fabrykę kamieni młyńskich przejął czwarty z synów Krystiana - Cezary (Cezariusz) Franciszek Feliks (1840-1903), postać niezwykle zasłużona dla Pragi.
Oprócz kamieni i przyborów młyńskich wytwarzał on również, jako jeden z pierwszych w Królestwie Polskim, maszyny młynarskie różnego rodzaju, a również i motory parowe i wodne, zaś od roku 1890 także turbiny wodne systemu Francisa, przystosowane do napędu średnich i dużych młynów przemysłowych. Skoryna sprowadził ze Śląska kamieniarza Henryka Hartwiga, który we Francji opanował sztukę wytwarzania kamieni młyńskich z krzemienia. Na Pragę sprowadzano z miejscowości Laferte pod Nancy zwietrzały krzemień, który posiadał szczególne właściwości: ostre brzegi żaren doskonale ścierały ziarno, natomiast wewnętrzne pory zawierały powietrze, które ochładzało mielony materiał. Kamienie te były znane i cenione w całej Polsce i niektóre z nich przetrwały jeszcze w starych wiatrakach.
Firma budowała również kompletne młyny, opracowywała plany i kosztorysy oraz prowadziła sprzedaż zagranicznych wyrobów młyńskich. Cezary Skoryna intensywnie rozwijał zakład, wprowadzając do produkcji własne wynalazki. Dbał również o reklamę - publikował ilustrowane prospekty. W roku 1885 firma liczyła 100 pracowników i osiągała 500 tys. rubli rocznego dochodu. Skoryna założył filie m.in. w Petersburgu i Czelabińsku, a jego wyroby uzyskały liczne nagrody na wystawach przemysłowych. Około roku 1890 Fabryka Maszyn i Kamieni Młyńskich C. Skoryna i Spółka przeniosła się do nowych zabudowań przy ul. Olszowej 14.
Cezary Skoryna zmarł w kwietniu 1903 r. w Nałęczowie, pochowany został na Cmentarzu Bródnowskim. Fabryka maszyn i kamieni młyńskich była prowadzona przez jego rodzinę do roku 1914, kiedy to sprzedano ją Emilowi Rauerowi i P. Kozłowskiemu.
Ten najstarszy praski zakład przemysłowy został zlikwidowany w roku 1918. Jarosław Zieliński podaje, że przedsiębiorstwo pod tym adresem działało nadal w okresie międzywojennym, znane jako Towarzystwo Akcyjne Wytwórni Maszyn "Młynotwórnia". Jak wskazuje artykuł z ówczesnej prasy, stało się w rzeczywistości oddziałem spółki Towarzystwo Akcyjne Wytwórni Maszyn Młyńskich "Młynotwórnia" z siedzibą w Poznaniu.
Budynki fabryczne przy Olszowej 14 zostały zburzone w 1944 i nie nigdy nie odbudowane. Obecnie nie ma po nich już śladu. Jednak kamienie młyńskie z ul. Olszowej na Pradze zachowały się do dziś po prawie 100 latach w starych młynach.
Andrzej Haratym/TJ
Ciekawostki
Krystian Skoryna pozostawił z dwóch małżeństw ośmiu synów i jedną córkę. Pomnik na Cmentarzu Kamionkowskim, z przedstawieniem herbu Sielawa i napisem "Obywatel Przedmieścia Pragi" wystawiła mu żona, która po jego śmierci prowadziła na wyżej wymienionej posesji przy ul. Brukowej (obecnie Stefana Okrzei) szynk i zajazd. Na wspomnianym cmentarzu znajdują się jeszcze cztery nagrobki Skorynów: Józefata Władysława, Ludwika Radomiła (1839-1865), syna Krystiana i Klary oraz Jakuba (+1897), zapewne syna Józefata.
Cezary Skoryna działał również na polu społecznym. Opiekował się biednymi na Pradze, udzielał taniego kredytu drobnym handlarzom i przekupniom, działał również na polu charytatywnym jako członek Archikonfraterni Literackiej przy katedrze św. Jana Chrzciciela. Był przewodniczącym komisji, która zajmowała się poszukiwaniem miejsca na nowy cmentarz na Pradze, a następnie wyznaczała jego teren - chodzi tu o Cmentarz Bródzieński (Bródnowski). Działał również w komisji, która opiekowała się praskimi terenami zielonymi i doprowadziła do powstania kilku parków i zieleńców. Wchodził ponadto w skład komisji poborowej, delegowany tam przez obywateli miasta Warszawy. Oprócz wspomnianych terenów fabrycznych posiadał także kilka domów na Pradze (m.in. Panieńska 6 i 8).
W trakcie rozpoczętej w 2016 budowy budynku wielorodzinnego na posesji Olszowa 14 inwestor wykopał i wywiózł pozostałości zabudowań fabrycznych. Powstały kontrowersje, czy znajdowały się wśród nich elementy zabytkowe bądź o wartości historycznej. O sprawie doniosły media, informując, że stołeczny konserwator zabytków skierował sprawę do prokuratury.
Więcej na ten temat
Ulica Olszowa
Ulica Okrzei
Ulica Panieńska
Cmentarz Kamionkowski
Obiekty
Olszowa 14
Wasze komentarze
Michał napisał:
Mam w swojej kolekcji mlewnik młyński z tej fabryki. Szacowany wiek mlewnika na ok. 140 lat
2021-12-28 16:42
Dodaj komentarz
dowolny wyraz 6 literowy:
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Twoja-Praga.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii
Najnowsze informacje
Jak Feniks z popiołów. Relikt dawnego młyna wrócił na Brzeską
Drużyna Mikołaja w Galerii Wileńskiej
Jak inwestować w złoto fizyczne i czy warto to robić?
Kiedy remont ulicy Podolskiej? Temat nierozwiązany od wielu lat
Przed nami dwa etapy frezowania jednego pasa ulicy Grochowskiej
Grudzień 2023 w Domu Kultury "Praga"
Najczęściej czytane
Warszawska Fabryka Farb Graficznych
Zakłady Przemysłu Odzieżowego CORA
Fabryka Czekolady "E. Wedel"
Spółdzielnia Inwalidów Przemysłu Cukierniczego "Walter"
Stalownia Praska - Zbrojownia nr 2
Państwowe Zakłady Tele-i Radiotechniczne "Dzwonkowa"
Polub nasz fanpage i bądź na bieżąco
Baza firm (3308)
Czas wolny
(115)
Dom i ogród
(131)
Dziecko
(130)
Edukacja
(71)
Finanse
(71)
Gastronomia
(473)
Motoryzacja
(330)
Noclegi
(26)
Sport
(66)
Ślub
(39)
Uroda
(177)
Usługi
(237)
Zakupy
(869)
Zdrowie
(461)
Zwierzaki
(21)
Dodaj firmę od 49zł
Baza instytucji
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Polecamy
Zagadki
Bezpłatne ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Polityka prywatności
Regulamin
Mapa strony
Patronaty
Start
Info
Praga
Firmy
Instytucje
Ogłoszenia
Galeria
Reklama
Kontakt
Login
Rejestracja
x
Info
Ciekawe miejsca
Informacje
Imprezy dla dzieci
Mieszkania
Komunikacja
Absurdy
Raport
Wycieczki po Pradze 2023
Sztuki teatralne
Wydarzenia
Wystawy
Archiwum
Praga
Dawna Praga
Detal
Handel
Fabryki Pragi
Historia Pragi
Kościoły Pragi
Kapliczki Pragi
Książki o Pradze
Ludzie Pragi
Miejsca
Nasza Praga
Parki na Pradze
Praskie pomniki
Sztuka
Ulice
Zabytki Pragi
Zagadki
Firmy
Instytucje
Bezpieczeństwo
Kultura
Organizacje
Służba zdrowia
Oświata
Urzędy
Wiara
Ogłoszenia
Kupię
Oddam
Sprzedam
Praca
Zamienię
Dodaj ogłoszenia
Galeria
Bliżej natury
Ciekawe miejsca
Inwestycje
Osiedla i ulice
Praskie spacery
Praskie zabytki
Wydarzenia na Pradze
Reklama
Kontakt