Ząbkowska

Ulica Ząbkowska w dzielnicy Praga Północ w Warszawie biegnie od Targowej do Tadeusza Korsaka u zbiegu Kawęczyńskiej i Radzymińskiej.

Droga istniała już w XVI wieku i stanowiła granicę między Pragą i Skaryszewem, a początkowo Kamionem. Na jej południowym narożniku w miejscu obecnych przystanków tramwajowych na ulicy Targowej stał skaryszewski ratusz.

Jej nazwa wywodzi się od Woli Ząbkowskiej, od XVIII w. zwanej Ząbkami, do której wiodła.

W XVIII wieku przy ulicy stało już 20 domów, obecny teren fabryki wódek zajmował folwark Bojnówek założony przez Szmula Zbytkowera.

W 1868 roku w wielkim pożarze spłonęło 30 drewnianych domów. W ich miejsce pod koniec XIX i na początku XX wieku postawiono murowane kamienice. Tu też koncentrował się w dużej mierze praski handel i zamieszkiwała znaczna część lokalnej społeczności żydowskiej. Na ulicę Ząbkowską prowadzi również jedno z wyjść z Bazaru Różyckiego.

W 1897 roku w miejscu folwarku wzniesiono zabudowania Wytwórni Spirytusu. Jej założycielami było Towarzystwo Warszawskiego Oczyszczania i Sprzedaży Spirytusu.

W 1926 roku przez ulicę Ząbkowską poprowadzono w stronę Michałowa linię tramwajową. 30 czerwca 1968 roku linię zlikwidowano, jednak pozostawiono jeden tor umożliwiający wyjazd z zajezdni "Praga" w kierunku ulicy Targowej.

Przy ulicy Ząbkowskiej zachowało się bardzo wiele przedwojennych kamienic, szczególnie warty uwagi jest odcinek między Targową a Brzeską, gdzie zachowało się różnorodne budownictwo od lat 60-tych XIX wieku do lat 30-tych XX wieku. Ten odcinek ulicy jest systematycznie poddawany rewitalizacji.

W 1974 roku pod nr 42 na terenie osiedla "Kijowska" oddano do użytku budynek biurowy. Przez wiele lat mieścił się w nim Międzynarodowy Klb Prasy i Książki skupiający kulturalne życie dzielnicy.

W latach 1996-2000 pod nr 22/24/26 i 23/25 zbudowana wg proj. Tadeusza Szumilewicza dwa bloki Kolonii Ząbkowska.

W latach 2000-2001 został przeprowadzony remont nawierzchni - szlachetną kostkę na znacznej części ulicy zastąpił asfalt, zachowano jednak dawne krawężniki i podjazdy do bram. Ruch tramwajowy został wstrzymany - pozostawiono tylko fragment torów na odcinku 150 m pomiędzy ul. Targową i Brzeską.

Na ulicy Ząbkowskiej organizowane są Praskie Spotkania z Kulturą (znane jako "Święto ulicy Ząbkowskiej").

Ciekawostki

W XVIII w. ze względu na wybrukowaną nawierzchnię nazywana była Brukowaną.
W 1770 ulicę w rejonie dzisiejszej ul. Markowskiej przecięto wałem Łubomirskiego, przy którym stanęły rogatki Ząbkowskie, zlikwidowane ok. 1889 roku gdy włączono Szmulowiznę do Warszawy.
Pod numer 1 na rogu Targowej istniał do lat 40-tych XX wieku drewniany dworek z podcieniami, zwany "Dworkiem Korzeniowskich". Są plany odtworzenia tego obiektu.
W okresie międzywojennym wielu mieszkańców było pochodzenia żydowskiego, wobec czego znajdowało się tutaj wiele domów modlitwy, m.in. pod numerami: 7, 11 oraz 12.
Do 1954 roku taką samą nazwę nosiła obecna ul. Łodygowa.
W 1998 roku w plebiscycie ogłoszonym przez Gazetę Wyborczą ulica Ząbkowska uzyskała miano jednego z nielicznych magicznych miejsc w Warszawie.
6 marca 1999 roku na ulicy doszło do wielkiej katastrofy budowlanej. Działkę w narożniku ulicy Ząbkowskiej i Tarchomińskiej zajmowała stuletnia kamienica (Ząbkowska 41). By zrobić miejsce dla nowego budynku, inwestor zlecił wysadzenie kamienicy pirotechnikom z Wojskowej Akademii Technicznej. Po odpaleniu umieszczonych w ścianach 700 ładunków kamienica miała złożyć się do środka. Wysoka na trzy piętra ściana od Tarchomińskiej runęła jednak na ulicę i kamienicę na drugim rogu. Urwała jej balkon, a wpadające przez okna cegły zniszczyły dwa mieszkania i sklep. Tylko cudem nikt nie zginął...